Η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ή αλλιώς «γιορτή των ερωτευμένων» μετράει από τα βάθη του μεσαίωνα, χωρίς να ταυτίζεται με τη σημερινή της σημασία.
Η σύνδεση του εορτασμού της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου με την ημέρα των ερωτευμένων προήλθε από την Αγγλία. Επί Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας 13-15 Φεβρουαρίου γιόρταζαν τα Λουπερκάλια προς τιμή του θεού Φαύνου, με θυσίες κατσικιών και σκυλιών. Μάλιστα, νεαρά αγόρια μαστίγωναν κοπέλες για να τους μεταδώσουν τη γονιμότητα, με αντίστοιχη γιορτή να είναι τα Θεογάμια στην Αρχαία Αθήνα προς τιμή του Δία και της Ήρας.
Ακούστε την ανάγνωση του άρθρου
Αυτή η γιορτή, τον 5ο αιώνα π.Χ., καταργείται από την Εκκλησία και αντικαθίσταται με τον εορτασμό της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου στις 14 Φεβρουαρίου, με απόφαση του Πάπα Γελάσιου.
ΑΓΙΟΣ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ, Ο ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΩΝ
Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ πάντρευε νεαρούς ερωτευμένους με σκοπό να τους απαλλάξει από τη στρατιωτική θητεία. Βέβαια, φημολογείται πως όσο καιρό βρισκόταν στη φυλακή, αρνούμενος να αποκηρύξει την πίστη του, ερωτεύτηκε την τυφλή κόρη του δεσμοφύλακα στέλνοντας μάλιστα και ένα γράμμα με τη δημοφιλή, πλέον, υπογραφή «Με αγάπη από τον Βαλεντίνο σου».
Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ
Η πρώτη γραπτή αναφορά γίνεται κάπου στον 14ο αιώνα, τo 1382, από τον Τζέφρι Τσόσερ, πατέρα της αγγλικής λογοτεχνίας στο ποίημα του «Το κοινοβούλιο των Πτηνών».
For this was Saint Valentine’s Day, when every bird cometh there to choose his mate.
ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ
Το πρώτο πράμα που ξεκίνησε το 1840 ήταν η ανταλλαγή μικρών χειρόγραφων σημειωμάτων με ευχές (valentines). Το ίδιο χρονικό διάστημα η γιορτή διαδόθηκε και στην Αμερική, όπου η ανταλλαγή ευχετήριων καρτών βοηθήθηκε από τη βιομηχανοποίηση και τα φθηνά ταχυδρομικά τέλη. Με την πάροδο του χρόνου το επιχειρηματικό δαιμόνιο και η πολιτιστική επιβολή των αγγλοσαξόνων έδωσαν στη γιορτή τον οικουμενικό χαρακτήρα που γνωρίζουμε σήμερα.
Τα τελευταία χρόνια η εμπορευματοποίηση της γιορτής έχει φθάσει στο κατακόρυφο. Μετά τις κάρτες, τις ηλεκτρονικές κάρτες μέσω Διαδικτύου (e-cards), τα λουλούδια και τα σοκολατάκια, σειρά έχει η βιομηχανία των κοσμημάτων. Ο τζίρος του Αγίου Βαλεντίνου το 2021, μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, ξεπέρασε τα 21,8 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο Άγιος Βαλεντίνος δε μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε. «Αυτός ο άγιος είναι για μας ανύπαρκτος. Είναι μια μυθοπλασία δυτικής προέλευσης», δηλώνουν άνθρωποι της Εκκλησίας.
Παρόλα αυτά, λόγω της μεγάλης εμπορευματοποίησής της, γιορτάζεται κανονικά στην Ελλάδα. Από τη μια οι ερωτευμένοι αγοράζουν κοσμήματα και λουλούδια για τους αγαπημένους τους. Από την άλλη εξαίρεση αποτελούν, μέχρι και σήμερα, χριστιανοί πιστοί ακόλουθοι που, σύμφωνα με τη θρησκεία, οι ερωτευμένοι γιορτάζουν στις 3 Ιουλίου του Αγίου Υακίνθου.
FUN FACT
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου είναι μια αρκετά κερδοφόρα «επιχείρηση» με ετήσιο τζίρο που αγγίζει τα 19 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία του 2021. Πιο συγκεκριμένα:
- Τα 4,5 δισεκατομμύρια δαπανώνται για κοσμήματα
- Τα 4,4 δισ. για δείπνο σε εστιατόρια
- Τα 1,98 δισ. για λουλούδια
- Τα 1,14 δισ. για ευχετήριες κάρτες
Τα υπόλοιπο δαπανώνται για γλυκά και ρούχα.
Κατά μέσο όρο, ένας άνδρας στις ΗΠΑ ξοδεύει περίπου 196 δολάρια για την Ημέρα Αγίου Βαλεντίνου, ενώ μια γυναίκα 100 δολάρια. Οι νέοι ενήλικες, ηλικίας μεταξύ 25-35 ετών ξοδεύουν το μεγαλύτερο ποσό, περίπου 234 δολάρια.
Σκάναρε και ακολούθησε την έρευνα
Γιάννης Γκαρίπης, Δημοσιογράφος