Η ιστορία των εκλογών στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1821, όταν η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αρχικά, οι εκλογές δεν ήταν ανοιχτές για όλους τους πολίτες, αλλά περιορίζονταν σε ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού. Με την εγκαθίδρυση της Μοναρχίας το 1832, οι εκλογές έγιναν πιο δημοκρατικές, αλλά εξακολουθούσαν να περιορίζονται σε έναν μικρό αριθμό ανδρών, ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων. Σταδιακά, με το πέρασμα του χρόνου, οι εκλογές άνοιξαν για ένα μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Οι πρώτες εκλογές που περιλάμβαναν όλους τους ενήλικες άνδρες διεξήχθησαν το 1862.
20ος ΑΙΩΝΑΣ
Το 1935, μετά από περίοδο αποικιοκρατίας και δικτατορίας, οι εκλογές έγιναν ελεύθερες για όλους τους ενήλικες πολίτες. Το 1974, μετά από την πτώση της χούντας, η Δημοκρατία αποκαταστάθηκε και οι εκλογές στην Ελλάδα έγιναν σταθερές διαδικασίες για την επιλογή των πολιτικών αντιπροσώπων της. Από τότε, η χώρα έχει πραγματοποιήσει τακτικές εκλογές για την ανάδειξη του Κοινοβουλίου και του Πρωθυπουργού. Οι εκλογές στην Ελλάδα βασίζονται στο αναλογικό σύστημα, με πολιτικά κόμματα που αντιπροσωπεύουν διάφορες ιδεολογίες και πλατφόρμες να ανταγωνίζονται για την κατάκτηση των εδρών στο Κοινοβούλιο.
ΟΙ 300
Το ελληνικό κοινοβούλιο έχει 300 μέλη, τα οποία εκλέγονται για τετραετή θητεία μέσω ενός συστήματος “ενισχυμένης” αναλογικής εκπροσώπησης. Από τις 300 έδρες, οι 285 κατανέμονται σε 59 εκλογικές περιφέρειες, εκ των οποίων οι 50 είναι πολυεδρικές και οι εννέα μονοεδρικές. Οι υπόλοιποι 15 ευρωβουλευτές προέρχονται από τον εθνικό κατάλογο των κομμάτων, τρεις από τους οποίους καλούνται να εκπροσωπήσουν την ελληνική διασπορά. Η κατανομή των εδρών σε κάθε κόμμα γίνεται με βάση το ποσοστό των ψήφων που λαμβάνει σε εθνικό επίπεδο, εφόσον φτάσει το 3% των ψήφων στις εκλογές. Σε κάθε εκλογική περιφέρεια, οι ψηφοφόροι μπορούν να επιλέξουν τον υποψήφιο ή τους υποψηφίους της επιλογής τους, σημειώνοντας το όνομά τους στο ψηφοδέλτιο του κόμματος.
Το 2016, το προηγούμενο κοινοβούλιο, υπό την αριστερή πλειοψηφία, κατήργησε το ενισχυμένο σύστημα αναλογικότητας, το οποίο ίσχυε από το 2004. Σύμφωνα με το προηγούμενο εκλογικό σύστημα, ο αριθμός των εδρών για το πρώτο κόμμα αυξανόταν κατά 50 έδρες “μπόνους” για την επίτευξη απόλυτης μονοκομματικής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Το σύστημα αυτό αντικαταστάθηκε από ένα σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης των κομμάτων, σύμφωνα με το οποίο η μονοκομματική κοινοβουλευτική πλειοψηφία που είχε επιτύχει το πρώτο κόμμα στο προηγούμενο εκλογικό σύστημα μπορούσε να επιτευχθεί με 45% ή περισσότερο των ψήφων, καθιστώντας ουσιαστικά τις κυβερνήσεις συνασπισμού τον κανόνα.
Για τους λόγους αυτούς και με το επιχείρημα ότι η αναλογική εκπροσώπηση θα προκαλούσε πολιτική αστάθεια, ο νέος νόμος αμφισβητήθηκε έντονα από τη συντηρητική αντιπολίτευση και απέτυχε να συγκεντρώσει τα δύο τρίτα της υπερ-πλειοψηφίας που απαιτούσε το σύνταγμα, για να εφαρμοστεί άμεσα ένα νέο εκλογικό σύστημα στις επόμενες εκλογές. Ως εκ τούτου, το προηγούμενο σύστημα εξακολουθούσε να εφαρμόζεται στις εκλογές του 2019, τις οποίες κέρδισε η αντιπολίτευση, ενώ το νέο σύστημα εφαρμόστηκε στις εκλογές του 2023 για πρώτη φορά.
2023
Στις 21 Μαΐου. ολοκληρώθηκαν οι εθνικές εκλογές με νίκη τον Κυριάκου Μητσοτάκη και τη Νέα Δημοκρατία. Το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας σημείωσε μια σαρωτική νίκη στην ψηφοφορία της Κυριακής, με σαφές προβάδισμα 20 μονάδων έναντι του πλησιέστερου αντιπάλου του — του ΣΥΡΙΖΑ υπό τον αριστερό Αλέξη Τσίπρα. Αυτό είναι το καλύτερο αποτέλεσμα για τους συντηρητικούς τα τελευταία 14 χρόνια. Με τις περισσότερες καταμετρημένες ψήφους, η συντηρητική Νέα Δημοκρατία πήρε προβάδισμα 40,8%, κατατροπώνοντας τον Σύριζα, ο οποίος κυβέρνησε από το 2015 έως το 2019 και συγκέντρωσε το 20,1%. Τρίτο σε ψήφους ήρθε το Σοσιαλιστικό ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, το οποίο συγκέντρωσε το 11,5%.
Ηρακλής Τάσσης, Δημοσιογράφος
