Μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και της ιταλογερμανικής κατοχής στην Ελλάδα ξεκίνησε ένας σκληρός και αιματηρός εμφύλιος πόλεμος (1946-1949). Ένας τέτοιος πόλεμος είναι ο χειρότερος απ’ όλες τις μορφές του. Πρόκειται για μία διαμάχη – στην οποία εμπλέκονται εκατέρωθεν άνθρωποι του ίδιου λαού – που αφήνει πίσω της τεράστιες και μακροχρόνιες πληγές, με χειρότερη αυτήν του διχασμού της εγχώριας κοινωνίας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το κόστος της συγκεκριμένης «αναμέτρησης» να καθίσταται ακόμη πιο επώδυνο και δύσκολα υπολογίσιμο.
Η Αρχή και το Τέλος
Από τη μία πλευρά, ήταν οι δυνάμεις του Δημοκρατικού Στρατούτης Ελλάδας (ΔΣΕ), που ελέγχονταν από το Κομμουνιστικό Κόμμα και από την άλλη ήταν οι δυνάμεις του κυβερνητικού Ελληνικού Στρατού.
Ως πρώτη πράξη του εμφυλίου θεωρείται η επίθεση ομάδας 33 πρώην ανταρτών του ΕΛΑΣ, τη νύχτα της 30ης Μαρτίου 1946 στο σταθμό Χωροφυλακής Λιτόχωρου Πιερίας, με σκοπό την απελευθέρωση συντρόφων τους κρατουμένων. Η συμπλοκή αυτή είχε ως αποτέλεσμα 11 νεκρούς. Τον ίδιο μήνα διεξήχθησαν και οι πρώτες εκλογές μετά τον Β’ Π.Π., μέσα σε κλίμα έντασης και μεγάλης διχόνοιας. Μάλιστα, η εκλεγμένη κυβέρνηση ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο ξεκίνησαν μαζικές διώξεις ακόμα και θανατικές ποινές αριστερών ή υπόπτων για αριστερή ιδεολογία.
Το τέλος του δόθηκε τρία χρόνια αργότερα, τη νύχτα της 29ης Αυγούστου 1949, όταν οι δυνάμεις του Δημοκρατικού Στρατού ηττήθηκαν και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στα εδάφη της Αλβανίας. Μάλιστα, στις 15 Οκτωβρίου 1949, η «Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση» των ανταρτών, ανακοίνωσε από το ραδιοσταθμό του Βουκουρεστίου,το οριστικό τέλος των εχθροπραξιών, λέγοντας πως το συμφέρον της πατρίδας είναι πάνω από όλους και από όλα.
Αίτια πρόκλησης του εμφυλίου
Οι αιτίες που προκάλεσαν την εμφύλια σύρραξη μπορούν να χωριστούν σε δύο διαφορετικές απόψεις. Η πρώτη είναι αυτή των νικητών του κυβερνητικού Ελληνικού Στρατού, η οποία θεωρεί πως το Κομμουνιστικό Κόμμα και το ΕΑΜ είχαν ένα μοναδικό στόχο -από την κατοχή ακόμα- , την κατάληψη της εξουσίας της χώρας. Για την εξουσία συγκρούστηκαν και με άλλες αντιστασιακές οργανώσεις, για τον ίδιο σκοπό έκαναν και τα Δεκεμβριανά και τον εμφύλιο.
Αντίθετα, η δεύτερη άποψη είναι αυτή των ηττημένων, η οποία υποστηρίζει πως τον εμφύλιο τον προκάλεσαν οι αντίπαλοί τους, με τη βοήθεια της αγγλικής επέμβασης, αμέσως μετά την απελευθέρωση.
Γενικότερα ελληνικός εμφύλιος θεωρήθηκε, διεθνώς, ως η πρώτη πράξη του Ψυχρού Πολέμου στη μεταπολεμική ιστορία και είχε τις μεγαλύτερες απώλειες που γνώρισε ποτέ η χώρα μας, από το 1830 μέχρι και σήμερα, σε υλικό και ηθικό επίπεδο.
Συμπερασματικά, τα στρατόπεδα που χώρισε ο εμφύλιος απέχουν πολύ από το να συμφιλιωθούν -ακόμα και σήμερα – και να δημιουργήσουν μία ορθά δομημένη κοινωνία. Η ίδια η πραγματικότητα, έτσι και αλλιώς, θέτει τους όρους της επιβίωσής μας. Εμείς, όμως, αρνούμαστε να προσαρμοστούμε για το κοινό καλό μας και θέλουμε, συνεχώς, να εφαρμόζουμε, καθολικά, τις δικές μας ιδέες και απόψεις και να ακυρώνουμε, όσους διαφωνούν μαζί μας. Με τέτοιους συλλογισμούς, όμως, δεν πρόκειται να έχουμε μέλλον και ήδη οδηγούμαστε, σταθερά, όπως μας έχει διδάξει και η ιστορία, σε επικίνδυνες εθνικές περιπέτειες και κινδύνους.
Σκάναρε για περισσότερα
Δημήτρης Ευαγγελίδης, Δημοσιογράφος
Pingback: ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΝΔΟΥΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ