Μεταπηδήστε στο περιεχόμενο

ΘΕΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΕΡΙ ΑΠΟΚΡΥΦΩΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΩΝ

Απόκρυφα «Ευαγγέλια»

Τα τελευταία χρόνια πολύ ντόρος έγινε για τα απόκρυφα ευαγγέλια και ο κόσμος έχει μπερδευτεί και θέτει ένα ερώτημα. Τι είναι αυτά τα κείμενα και γιατί η εκκλησία μας δεν μιλάει γι’ αυτά; Κατ’ αρχήν να διευκρινίσουμε ότι ο όρος «απόκρυφα» δεν είναι σωστός. Ο σωστός όρος είναι έξω- κανονικά και θα το εξηγήσουμε παρακάτω τον όρο αυτό.

Τα κείμενα αυτά τα γνωρίζει πολύ καλά η εκκλησία από τους πρώτους αιώνες της ύπαρξής της και έγιναν και κάποιες προσπάθειες για να κατηγοριοποιηθούν τα κείμενα αυτά. Μάλιστα, στην Θεολογική σχολή του ΑΠΘ υπάρχει και ιδιαίτερο μάθημα που κάνει ιδιαίτερη μνεία και ασχολείται με αυτά τα κείμενα. Όπως ανέφερα, τα κείμενα αυτά ήταν πάντα γνωστά στην εκκλησία και συνιστούσαν οι Άγιοι Πατέρες να τα αποφεύγουν οι πιστοί γιατί θα μπερδευτούν. Οι νεόκοποι τάχα και δήθεν ερευνητές συγγραφείς, δημοσιογράφοι, σκηνοθέτες και παραγωγοί τηλεοπτικών ταινιών καθυστέρησαν να μιλήσουν για αυτά, πολλούς αιώνες μετά την εκκλησία. Ξαφνικά, υποτίθεται ανακαλύπτουν το κατά Ιούδα «ευαγγέλιο» κλπ κείμενα και τα παρουσιάζουν ότι σε αυτά εμπεριέχεται η αλήθεια την οποία μας αποκρύπτουν οι Άγιοι Πατέρες.

Τυφλοί και καημένοι νεόκοποι ερευνητές μου, πώς έφτασαν τα περισσότερα κείμενα των έξω- κανονικών ευαγγελίων στις ημέρες μας; Έφτασαν γιατί κάποιοι ορθόδοξοι μοναχοί έκατσαν και τα αντέγραψαν, όπως αντέγραψαν και διέσωσαν όλη την αρχαία ελληνική γραμματεία. Εξαιρώ κάποια κείμενα που βρέθηκαν στο Κουμράν τα τελευταία χρόνια για τα οποία είχαμε μία σχετική γνώση, γιατί αυτά κυκλοφόρησαν σε μία μικρή κοινότητα ανθρώπων και δεν έγιναν ευρέως γνωστά και στην εποχή τους.

Ποιοι είναι οι συγγραφείς των κειμένων αυτών;

1. Κάποιοι οι οποίοι με την φαντασία τους προσπάθησαν να καλύψουν μερικά κενά, κατά την άποψή τους,  από τα ευαγγέλια. Π.χ. για την παιδική ζωή του Χριστού, για την οποία οι ευαγγελιστές δεν κάνουν πολλές αναφορές. Είναι κατά πλειονότητα ευσεβείς Χριστιανοί, αλλά ευφάνταστοι, και τα περισσότερα που γράφουν δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Πιθανόν να υπήρχε στην εποχή τους μία προφορική παράδοση για την παιδική ηλικία του Χριστού αλλά όλο αυτό επενδύθηκε με την μορφή παραμυθιού που δεν ανταποκρινόταν στην αλήθεια. Για τους ανωτέρω λόγους οι Πατέρες τα θεώρησαν αναξιόπιστα και δεν μπορούσαν να πάρουν σωστές πληροφορίες από αυτά.

2. Επίσης, μερικοί συγγραφείς θέλησαν να καλύψουν κάποια κενά από την ζωή της Θεοτόκου αλλά και αυτά τα κείμενα δεν μπορούσαν να τα διασταυρώσουν, πού υπερέβαλαν και πού ήταν σωστά, οι Άγιοι Πατέρες, και έτσι  δεν έγιναν αποδεκτά. Π.χ. το «Πρωτευαγγέλιο Ιακώβου» από το οποίο κάποια γεγονότα που ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα τα παρέλαβε η εκκλησία και μάλιστα καθιερώθηκαν και εορτές.

3. Στην 3η κατηγορία περιλαμβάνονται κείμενα που γράφτηκαν από αιρετικούς κύκλους, όπως Γνωστικοί, Μανιχαίοι, κ.λ.π. Αυτοί, για να δώσουν κύρος στα κείμενά τους και να υποστηρίξουν τις δοξασίες τους, απέδωσαν τα κείμενα αυτά σε μαθητές του Χριστού. Αυτά λέγονται και ψευδεπίγραφα γιατί άλλος τα έγραψε και σε άλλον αποδόθηκαν. Πολλά από αυτά τα κείμενα εμφανίστηκαν από τον 3ο αιώνα και μετά γεγονός  που αποδεικνύει ότι δεν είναι συγγραφείς οι Απόστολοι.

Είναι σωστός ο όρος «απόκρυφα»;

Ο όρος αυτός δεν είναι σωστός αλλά δόθηκε μετά τον Μεσαίωνα. Ο όρος αυτός αφήνει υποψία ότι κάτι είναι κρυμμένο και δεν είναι ευρέως γνωστό και έτσι περιβάλλεται από ένα αέρα μυστηρίου. Ο σωστός όρος που δίνουν οι Άγιοι Πατέρες είναι «αντιλεγόμενα, νόθα ή αιρετικά» γιατί δεν είναι αξιόπιστα ή έχουν γραφεί από αιρετικούς συγγραφείς. Ενώ, στα γνήσια και διασταυρωμένα κείμενα δίνεται ο όρος ομολογούμενα. Αργότερα θα δοθεί ο όρος «έξω-κανονικά» σε αντίθεση με τα γνήσια, τα «κανονικά».

Όπως αναφέραμε, από την αρχή οι Πατέρες τα γνώριζαν και προσπάθησαν να τα καταγράψουν. Έτσι, αναφορά κάνει ο Ευσέβιος Καισαρείας ο Ωριγένης, επίσης, ελλιπείς κατάλογοι με τα “Απόκρυφα” σώζονται στα έργα του Τιμόθεου του πρεσβύτερου, του Μεγάλου Αθανασίου, του Πατριάρχη Κων/πόλεως Νικηφόρου κ.ά.

Υπάρχουν πολλά είδη έξω-κανονικών βιβλίων;

Ναι, υπάρχουν έξω-κανονικά της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Μια μικρή αναφορά για τα έξω-κανονικά της Παλαιάς Διαθήκης θα μας δείξει ότι είναι αρκετά, όπως πχ Το Βιβλίο των Ιωβηλαίων.  Το «Μαρτύριο του Ησαΐα». Ο «Πρώτος Ενώχ» που γράφτηκε τον 2ο π.Χ. αιώνα, «Δεύτερος Ενώχ» (ή «Σλαβικός Ενώχ» γιατί σήμερα είναι γνωστό από τις σλαβικές μεταφράσεις που γράφτηκε από Ιουδαίο της Αλεξάνδρειας γύρω στο 50 μ.Χ. «Η Διαθήκη των Δώδεκα Πατριαρχών», «Δεύτερος Βαρούχ» (ή «Συριακή Αποκάλυψη του Βαρούχ» γιατί το 1866 βρέθηκε αντίγραφό του στη συριακή γλώσσα, το οποίο γράφτηκε στην ελληνική γλώσσα γύρω στο 70 μ.Χ. και «Τρίτος Βαρούχ» (ή «Ελληνική Αποκάλυψη του Βαρούχ») που γράφτηκε στις αρχές του 2ου αι. Ο Βαρούχ ήταν γραμματέας του προφήτη Ιερεμία και έζησε τον 6ο π.Χ. αιώνα. Αλλά και πολλά άλλα.

Τα έξω-κανονικά της Καινής Διαθήκης είναι και αυτά αρκετά. Από τα πιο γνωστά “Απόκρυφα Κείμενα” είναι το “Πρωτευαγγέλιο Ιακώβου” όπου γίνεται αναφορά στη γέννηση της Θεοτόκου και στη γέννηση του Ιησού. Το “Ευαγγέλιο Θωμά” αναφέρεται στην παιδική ηλικία του Ιησού. Σ’ αυτό γίνεται μνεία θαυμάτων του Ιησού όταν ήταν παιδί, το ο “Ευαγγέλιο του Ιούδα του Ισκαριώτη” για το οποίο τώρα τελευταία έγινε, όπως αναφέραμε, πολύς ντόρος και επήλθε τρομακτική παραπληροφόρηση αλλά και πολλά ψεύδη. Επίσης, το Ευαγγέλιο των Εβιωνιτών.  το “Ευαγγέλιο της Εύας”, το “καθ’ Εβραίους Ευαγγέλιο’’, το “Κήρυγμα Πέτρου”, το “Ευαγγέλιο των Αιγυπτίων”, και άλλα πολλά.

Από την σύντομη αυτή αναφορά, νομίζω, έγινε κατανοητό ποια είναι αυτά τα κείμενα και γιατί εγράφησαν αλλά και τα ονόματα των συγγραφέων που δεν ανταποκρίνονται με τους πραγματικούς συγγραφείς οι οποίοι στην πλειονότητά τους είναι άγνωστοι. Η εκκλησία δεν τα απέκρυψε αλλά τα διέσωσε, για να μαθαίνουν και οι μετέπειτα γενεές. Αν η εκκλησία και οι Άγιοι Πατέρες ήθελαν να τα καταστρέψουν είχαν την ευχέρεια πολλών αιώνων για να τα εξαφανίσουν. Θα ερωτήσουν κάποιοι ότι δεν σώθηκαν όλα ή από κάποια έχουμε μόνο σπαράγματα. Το ίδιο όμως συμβαίνει και με γνήσια Αγιοπατερικά κείμενα, που έχουμε αναφορές από άλλους Πατέρες για αυτά, αλλά τα πρωτότυπα κείμενα δεν διασώθηκαν. Ο χρόνος, οι καταστροφές, αλλά κυρίως η Τουρκοκρατία έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην διάσωση των κειμένων.

Σκάναρε και ακολούθησε την έρευνα:

Έρευνα, Ευάγγελος Ρωσσόπουλος (Θεολόγος)

Share this!

2 σκέψεις στο “ΘΕΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΠΕΡΙ ΑΠΟΚΡΥΦΩΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΩΝ”

  1. Η Απολογητική θέση της Ορθόδοξης Εκκλησιας, και όχι μόνο. Ξεχασατε να αναφέρετε πως ο Βαλεντίνος της Αλεξάνδρειας έγραψε τα πιο εμπνευσμένα κείμενα, και έζησε στα μέσα του 2 ου αιώνα μ. Χ. Ευτυχώς που βρέθηκαν τα ευαγγέλια στην έρημο. Οι Πατέρες σας οι εκκλησιαστικοί μέχρι και ότι έτρωγαν μωρά παιδια έγραφαν στην απολογητική τους. Λέτε πως διέσωσαν την Αρχαία ελληνική γραμματεία. Τους αναθεματισμους που ρίχνουν στην γιορτή της Ορθοδοξίας στον ελληνισμο και τους ανθρώπους που διαβάζουν πλατωνα από την προσπαθρια τους να διασώσουν το ελληνικό πνευμα το κανουν. κατεκλεψαν το Πνευμα των σοφών της Αρχαιότητας, βασάνισαν και σκότωσαν κόσμο παρεα με τους ααυυικρατορες τους.Ουδεμια σχέση με τον Ιησου Χριστό και την διδασκαλία του. Αυτήν που παταποιησαν οι γράφεις τους πρωτους χριστιανικούς αιώνες. Οι Γνωστικοι προυπηρχαν και είδαν στο προσωπο του Χριστου τον Σωτήρα του Κόσμου.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *