Έβερεστ. Απλώς πείτε το όνομα και το μυαλό σας είναι πιθανό να φέρνει στο νου σας κάθε λογής εικόνες και ιστορίες από αυτό. Ένα βουνό σχετικά σύντομης, αλλά εντελώς συναρπαστικής και συχνά, αμφιλεγόμενης ιστορίας. Από την ένδοξη πρώτη ανάβαση του Sir Edmund Hillary και του Tenzing Norgay μέχρι το τραγικό τέλος που συνάντησαν τόσοι πολλοί από εκείνους που προσπάθησαν να ανέβουν στην υψηλότερη κορυφή του πλανήτη, η αφήγηση του «Chomolungma» είναι γεμάτη μυστήριο και ίντριγκα.
Το 1934 ένας πιλότος ήθελε να προσγειωθεί στο Έβερεστ και να το σκαρφαλώσει
Το Έβερεστ έχει προσελκύσει πολλούς φανατικούς, εκκεντρικούς και πολύχρωμους χαρακτήρες όλα αυτά τα χρόνια, αλλά κανείς δεν ήταν τόσο εξωστρεφής όσο ο Άγγλος Maurice Wilson. Το 1933, ο Γουίλσον κατέστρωσε ένα σχέδιο – να πετάξει στις βόρειες πλαγιές του Έβερεστ, να προσγειώσει το αεροπλάνο του και στη συνέχεια, να ανέβει μόνος του στην κορυφή. Εκπαιδεύτηκε στη Βρετανία, κάνοντας πεζοπορία και μαθαίνοντας να πετάει ένα αεροπλάνο Gypsy Moth, πριν περάσει τον χειμώνα στο Νταρτζίλινγκ, όπου προετοιμάστηκε για την ανάβασή του με νηστεία και προσευχή, πιστεύοντας ότι θα ήταν αρκετή για να τον οδηγήσει στην κορυφή.
Εγκαταλείποντας την ιδέα του αεροπλάνου, όταν συνειδητοποίησε την ανοησία του, ο Γουίλσον διέσχισε με τα πόδια τον παγετώνα Ρονγκμπούκ, στις 22 Μαΐου 1934 αλλά, τελικά, εμποδίστηκε από έναν τοίχο πάγου και ίσως, από την έλλειψη ορειβατικού εξοπλισμού ή εμπειρίας. Η τελευταία καταχώρηση στο ημερολόγιο του έγινε στις 30 Μαΐου και το πτώμα του βρέθηκε τον επόμενο χρόνο, ντυμένο – όπως υποστηρίζεται – με γυναικεία εσώρουχα.
Το Γέτι
Πολλές από τις πρώτες καταγεγραμμένες εμφανίσεις του Γέτι προέρχονται από την περιοχή του Έβερεστ, με τη λαογραφία των τοπικών φυλών του Νεπάλ και του Θιβέτ να μιλάει για ένα δίποδο, τριχωτό, νυχτερινό πλάσμα που ζούσε ανάμεσά τους. Σε πιο πρόσφατες εποχές, διάφορες “θεάσεις”, πατημασιές, ακόμη και στοιχεία DNA έχουν προχωρήσει πολύ προς την κατεύθυνση της τεκμηρίωσης των ισχυρισμών των παραμυθάδων της περιοχής. Στα αξιοσημείωτα παραδείγματα περιλαμβάνονται οι τεράστιες πατημασιές που βρέθηκαν στα 6.000 μέτρα από την αποστολή του Έρικ Σίπτον στο Έβερεστ, το 1951 και το “τριχωτό της κεφαλής του Γέτι” που υπάρχει στο μοναστήρι Khumjung, στη νότια πλευρά του Έβερεστ.
Ακόμη πιο πειστικά είναι τα ευρήματα του Τζόσουα Γκέιτς και της ομάδας του, Destination Truth, το 2009. Τα δείγματα μαλλιών που πήρε ο Γκέιτς από μια σειρά πατημασιών μήκους 33 εκατοστών και διατομής 25 εκατοστών εξετάστηκαν από έναν εγκληματολογικό αναλυτή, ο οποίος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το δείγμα περιείχε μια εντελώς άγνωστη, μέχρι σήμερα, αλληλουχία DNA.
Πρώτη Ανάβαση 1: Mallory και Irvine;
Όταν ο σερ Έντμουντ Χίλαρι και ο Τένζινγκ Νοργκάι έγιναν οι πρώτοι που κατάφεραν να ανέβουν με επιτυχία στο Έβερεστ το 1953, πολλοί είδαν τον θρίαμβο με κάποιο σκεπτικισμό. Το 1924, δύο Άγγλοι, ο εθισμένος στο Έβερεστ Τζορτζ Μάλορι και ο φίλος του Άντριου Ιρβάιν, εντοπίστηκαν μέσω τηλεσκοπίου, μόλις 200 έως 300 μέτρα μακριά από την κορυφή. Δυστυχώς, δεν επέστρεψαν ποτέ, γεγονός που οδήγησε σε σχεδόν έναν αιώνα εικασιών σχετικά με το αν όντως ήταν οι πρώτοι που έφτασαν στην κορυφή του κόσμου ή όχι.
Το 1999, όταν η αποστολή του Conrad Anker για την ανεύρεση της σορού του Mallory ολοκληρώθηκε με επιτυχία, τα παγωμένα λείψανα του Άγγλου δεν έδωσαν περαιτέρω στοιχεία. Το πιο απογοητευτικό ήταν ότι δε βρήκαν κανένα ίχνος της φωτογραφικής του μηχανής, κάτι που ήλπιζαν ότι θα έβαζε ένα τέλος στη συζήτηση, μια για πάντα.
Πρώτη Ανάβαση 2: Οι Ρώσοι;
Το 1952, πριν ακόμα από την περίφημη ανάβαση του Χίλαρι και του Τένζινγκ, μια ρωσική αποστολή υποτίθεται ότι επιχείρησε να ανέβει στο Έβερεστ, από τη βόρεια διαδρομή στο Θιβέτ. Τα δημοσιεύματα της εποχής έδειχναν, μάλιστα, ότι αυτή η αισιόδοξη ομάδα σχεδίαζε να τοποθετήσει αγάλματα του Λένιν και του Στάλιν στην κορυφή. Η αποστολή έκανε έναν τελικό καταυλισμό στα 8.000 μέτρα περίπου, για να προετοιμαστεί για μια προσπάθεια ανάβασης στην κορυφή, αλλά στη συνέχεια εξαφανίστηκε χωρίς ίχνος.
Για να θολώσουν ακόμη περισσότερο τα πράγματα, οι Ρώσοι πάντα υποστήριζαν ότι η αποστολή του 1952 δεν πραγματοποιήθηκε καθόλου, παρά την αναφορά του Yevgeniy Gippenreiter στο Alpine Journal, αργότερα εκείνο το έτος, που αναφέρει ότι η ομάδα των 35 ατόμων είχε επιχειρήσει να διασχίσει τη διαδρομή της Βορειοανατολικής κορυφογραμμής.
Frank Smythe: Εμφανίσεις, εξωγήινοι ή το υπερφυσικό;
Το 1933, κατά την πρώτη του προσπάθεια στην κορυφή του Έβερεστ, ο Άγγλος ορειβάτης Φρανκ Σμάιθ ήταν μόνος του στα 8.565 μέτρα, στη βόρεια ράχη του Έβερεστ, όταν είδε δύο περίεργα αντικείμενα να αιωρούνται στον ουρανό. Έμοιαζαν έντονα με μπαλόνια χαρταετού στο σχήμα, αλλά το ένα διέθετε κάτι που φαινόταν να είναι κοντόχοντρα, υποανάπτυκτα φτερά και το άλλο μια προεξοχή που παρέπεμπε σε ράμφος. Αιωρούνταν ακίνητα, αλλά έμοιαζαν να πάλλονται αργά.
Ένας παλμός, παρεμπιπτόντως, πολύ πιο αργός από τους δικούς μας καρδιακούς παλμούς. Πριν από αυτό, ο Smythe ισχυρίστηκε ότι τον επισκέφθηκε κάποια μη αναγνωρίσιμη δύναμη, κατά τη διάρκεια της ανάβασής του και ένιωσε μια ισχυρή παρουσία δίπλα του, καθώς ανέβαινε τις πλαγιές. Πήρε, μάλιστα, ένα κομμάτι κέικ μέντας από την τσέπη του για να το μοιραστεί με αυτόν τον σύντροφο, αφού πίστευε ότι η αόρατη και άυλη οντότητα ήταν απολύτως πραγματική.
Ηρακλής Τάσσης, Δημοσιογράφος