Ο τροχός είναι κυκλικού σχήματος κατασκευή που περιστρέφεται γύρω από άξονα. Ο νοητός άξονας περιστροφής θεωρείται ακίνητος, περνά από το κέντρο του και είναι κάθετος στο επίπεδο του τροχού. Ο πραγματικός άξονας θα έχει μία από τις ακόλουθες δύο διαρρυθμίσεις:
- Ο τροχός θα είναι ελεύθερος να περιστραφεί γύρω από αυτόν
- Ο τροχός θα είναι στέρεα συνδεδεμένος με αυτόν.
Ο τροχός ως γνωστόν χρησιμοποιείται σε μεγάλη ποικιλία εφαρμογών, για παράδειγμα στα αυτοκίνητα. O τροχός, ως γνωστόν, θεωρείται μια από τις σημαντικότερες και αρχαιότερες εφευρέσεις. Η αρχαιότερη χρήση τροχών είναι γύρω στο 3,500π.Χ. στη Μεσοποταμία. Κάρα με τροχούς έχουν βρεθεί σε προϊστορικούς τάφους στην περιοχή του Καυκάσου οι οποίοι χρονολογούνται γύρω στο 3700 π.Χ..
- Σε εφαρμογές μεταφοράς ο τροχός επιτρέπει τη εκμηδένιση των τριβών, διευκολύνοντας έτσι τη μετακίνηση αντικειμένων μεγάλου βάρους. Ακριβέστερα, επιτρέπει τη μετατροπή των τριβών ολίσθησης σε τριβές κύλισης οι οποίες είναι πολύ μικρότερες.
- Ο τροχός του αγγειοπλάστη περιστρεφόμενος γύρω από τον άξονα του χρησιμοποιείται για να προσδίδει και να διατηρεί σε περιστροφική κίνηση το προς επεξεργασία πήλινο αντικείμενο.
- Ο τροχός σε διάφορες μηχανικές εφαρμογές και μηχανήματα μπορεί να χρησιμοποιείται για τη μετατροπή περιστροφικής κίνησης σε γραμμική ή αντίστροφα. Για παράδειγμα, σε ένα αυτοκίνητο η παλινδρομική κίνηση του εμβόλου του κινητήρα μετατρέπεται σε περιστροφική κίνηση του στροφαλοφόρου άξονα μέσω του διωστήρα (μπιέλα), περιστροφική κίνηση του διαφορικού η οποία τελικά μετατρέπεται σε γραμμική κίνηση ολόκληρου του οχήματος μέσω των τροχών. Άλλο γνωστό παράδειγμα είναι το βαρούλκο: καθώς το συρματόσχοινο τυλίγεται γύρω από το τύμπανο, που δεν είναι παρά ένας τροχός, η περιστροφική κίνηση του τυμπάνου μετατρέπεται σε γραμμική κίνηση του φορτίου που βρίσκεται στο άκρο του συρματόσχοινου.
- Ένα ζευγάρι τροχών διαφορετικής διαμέτρου σε διάφορες μηχανικές εφαρμογές και μηχανήματα μπορεί να χρησιμοποιείται ως μειωτήρας ροπής. Γνωστό παράδειγμα είναι η μετάδοση κίνησης ή/και ισχύος μέσω ιμάντα. Επίσης γνωστό παράδειγμα είναι ο οδοντωτός τροχός (γρανάζι).
Πώς θα ήταν άραγε η ζωή στις μετακινήσεις μας χωρίς τους τροχούς; Δεν θα υπήρχε η άμαξα, ούτε το επόμενο εξελιγμένο αμαξίδιο και πιθανώς ούτε αυτό που ξέρουμε όλοι σήμερα ως αυτοκίνητο. Η επινόηση των τροχών ήταν η αρχή προβληματισμού και δημιουργίας όλων των δίτροχων και αμαξιδίων που άρχισαν αργά μέσα στους αιώνες να κάνουν την εμφάνισή τους πίσω από τους σπουδαίους εφευρέτες τους.
Η μεγάλη ανακάλυψη πρέπει να άντλησε έμπνευση από την παρατήρηση κάποιου κορμού δέντρου να κυλάει, μετακινούμενος διαφορετικά από οποιοδήποτε άλλο αντικείμενο και η σκέψη να εστίασε στο σχήμα του.
Στη συνέχεια πρέπει να έγινε η ανθρώπινη προσπάθεια για μια δοκιμή. Κορμοί δέντρων τοποθετημένοι στο έδαφος, ο ένας δίπλα στον άλλο, και πάνω τους ένα πολύ βαρύ αντικείμενο, το οποίο «με αυτή την ιδέα» ήταν δυνατόν να μετακινηθεί, ενώ «χωρίς αυτή την ιδέα», με το να συρθεί δηλαδή στο έδαφος, η μετακίνησή του ήταν στα όρια του αδύνατου. Σε αυτό βοήθησε και η εφεύρεση του τροχού του νερού το 200 π.Χ. με την αξιοποίηση της υδραυλικής ενέργειας.
Οι πρώτοι τροχοί φτιάχτηκαν πιθανότατα από κορμούς δέντρου και η επόμενη εξέλιξη ήταν «οι φέτες» κορμού, η επεξεργασία – τρύπα στο κέντρο – και ο άξονας. Οι αρχαιολόγοι βρήκαν ξύλινους τροχούς με άξονα περιστροφής κατασκευασμένους, στην φοβερή εκείνη περιοχή ανάμεσα στα δύο ποτάμια, τον Τίγρη και τον Ευφράτη, πριν από 5200 χρόνια περίπου.
Η εφεύρεση του τροχού είναι μία από τις πρώτες εφευρέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ένας τροχός μπορεί να περιγραφεί ως μια συσκευή που περιστρέφεται περί τον άξονά της και χρησιμοποιείται για τη μεταφορά φορτίων από ένα τόπο σε άλλο και την εκτέλεση εργασιών σε διάφορες μηχανές. Είναι ευρέως χρησιμοποιείται για τις οδικές μεταφορές, αεροπορικές μεταφορές, μεταφορές νερού, καθώς και σε εργοστάσια. Πολλοί άνθρωποι το θεωρούν ως το πιο σημαντικό μηχανική εφεύρεση όλων των εποχών. Αυτό είναι απλά επειδή δεν μπορούμε καν να σκεφτούμε έναν κόσμο χωρίς τον τροχό.
Οι Αιγύπτιοι αυτοσχεδίασαν περαιτέρω τον τροχό. Οι τροχοί αυτοί χρησιμοποιήθηκαν στα αιγυπτιακά άρματα γύρω στο 2000 π.Χ.. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο τροχός έκανε την είσοδο του στην Ευρώπη, όπου οι Έλληνες έδωσαν τις δικές τους ιδέες για τη βελτίωση του τροχού. Κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, οι Ρωμαίοι άρχισαν να κάνουν μια μεγάλη ποικιλία των τροχών για διάφορους σκοπούς. Θα χρησιμοποιούνται διαφορετικοί τύποι τροχών για άμαξες, δίτροχα καροτσάκια που χρησιμοποιούνται σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και βαρέα φορτηγά οχήματα, επιβατάμαξες. Η αρχαιότερη μορφή των τροχών ήταν είτε από πέτρα είτε ξύλο.
Η εφαρμογή του τροχού στις μεταφορές, λέγεται ότι ξεκίνησε στην Ερέχεια της Σουμερίας γύρω στο 3.500 π.χ. όταν προστέθηκαν σε ένα έλκηθρο ξύλινοι τροχοί και επέτρεψε την μεταφορά μεγαλύτερων φορτίων από αυτά που μπορούσε να κουβαλήσει ο άνθρωπος ή τα ζώα. Ο τροχός άλλαξε αποφασιστικά και για πάντα την πορεία του πολιτισμού. Η επίδραση του τροχού στην κοινωνία είναι τόσο μεγάλη, ώστε η πρόοδος των λαών μπορεί να μετρηθεί με γνώμονα την ανάπτυξη των μεταφορών.
Η μηχανική έλξη των τροχών, τέθηκε σοβαρά περίπου πριν από δύο αιώνες. Πολύ παλιά όμως ο Άγγλος φιλόσοφος και θεολόγος Ρότζερ Μπέικον στο βιβλίο του «Περί μαθηματικής Θεωρίας» έγραψε τα εξής: «θα καταστεί κάποτε δυνατή η κατασκευή οχημάτων τα οποία θα τεθούν και θα διατηρηθούν σε κίνηση χωρίς να χρησιμοποιούν την ωστική ή ελκτική δύναμη των ίππων». Μέχρι όμως της ιστορικής χρονολογίας που επινοήθηκε και τέθηκε το αυτοκίνητο σε κυκλοφορία, είτε σαν ατμοκίνητο, πετρελαιοκίνητο ή βενζινοκίνητο (οι γνώμες των ιστορικών του αυτοκινήτου δεν συμφωνούν), διάφοροι οραματιστές και εφευρέτες επινόησαν διάφορες αυτοκινούμενες άμαξες, άλλοτε με αέρα, ελατήρια, ατμό, βενζίνη, πετρέλαιο, ηλεκτρισμό και φωταέριο.
Η εξέλιξη όμως του αυτοκινήτου αναχαιτίσθηκε, λόγω της εχθρικής στάσης που έλαβαν τα διάφορα κράτη από τις εξελιχθείσες σιδηροδρομικές μεταφορές και τα σωματεία των αμαξάδων μέχρι το έτος 1890.
Το 1896 καταργήθηκε στην Αγγλία και ο νόμος που ρύθμιζε την ταχύτητα των αυτοκινήτων. Ο νόμος αυτός, ήταν ο νόμος της λεγόμενης «κόκκινης σημαίας» (RED FLAG), που αποτέλεσε μία από τις πιο κατακριτέες πράξεις που έγιναν εναντίον της οδικής μηχανοκίνησης στην Αγγλία.
Θεσπίσθηκε τον Αύγουστο του 1861 και ισχυροποιήθηκε με μία συμπληρωματική διάταξη το έτος 1865 και έθεσε ουσιαστικά τέλος στην οδική ανάπτυξη στην Αγγλία.
Στη χώρα μας το πρώτο αυτοκίνητο κυκλοφόρησε το έτος 1896 και ήταν ένα Peugeot. Η λέξη αυτοκίνητο, προήλθε από «αυ» όπου δημιουργήθηκε η αντωνυμία «αυτό» και με την προσθήκη του ρήματος «κινέω» πλάστηκε το αρχαίο επίθετο «αυτοκίνητος» αυτός που κινείται από μόνος του. Οι Γάλλοι πήραν το επίθετο «αυτοκίνητος», κράτησαν το πρώτο συνθετικό auto («αυτό» προφέρεται «οτό») πρόσθεσαν τη δική τους λέξη για την κίνηση mobile και έφτιαξαν νέα την autobobile (οτομομπίλ). Οι Έλληνες λόγιοι του 18ου αιώνα, πήραν τη Γαλλική λέξη και την μετέφεραν στα ελληνικά σαν αυτοκίνητο. Την ίδια εποχή είχαν γίνει και άλλες απόπειρες να χρησιμοποιηθούν και άλλες «πιο ελληνοπρεπείς λέξεις». Από το 1870 ο Γρηγόριος Χαντσερής είχε προτείνει τη λέξη «μηχανοκίνητος» όπου και καθιερώθηκε για όλα τα οχήματα που κινούντο με μηχανή. Όπου και σήμερα αναφερόμαστε στον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Δηλαδή τα αυτοκίνητα που τρέχουν σε αγώνες.
Σκάναρε και προχώρα την έρευνα:
Έρευνα, Νίκος Ντουντουλάκης
