Τσιγάρο. Ένα μικροσκοπικό, άψυχο και φαινομενικά αθώο αντικείμενο, με τόσο ισχυρό, εθιστικό και επιβλαβή αντίκτυπο στην ανθρώπινη ζωή.
Η δομή και η χρήση του τσιγάρου
Το τσιγάρο αποτελείται από μικρά κομμάτια επεξεργασμένου καπνού, που είναι τυλιγμένα σε χαρτί. Έχει κυλινδρικό σχήμα και στο επιστόμιο άκρο του, περιέχει ένα φίλτρο. Το μήκος του δεν ξεπερνά τα 120 χιλιοστά και η διάμετρός του τα 10 χιλιοστά. Για να χρησιμοποιηθεί, φλέγεται η μία του άκρη, αυτή που δεν έχει το φίλτρο, ενώ αυτή που έχει, τοποθετείται στο στόμα του καπνιστή, από όπου εισπνέεται, περιστασιακά, ο καπνός που παράγεται.
Το κάπνισμα, αυξάνει πιθανώς προβλήματα υγείας, όπως κάποια είδη καρκίνου, τα όποια μπορεί και να οδηγήσουν στον θάνατο.
Πως ανακαλύφθηκε το τσιγάρο
Οι πρώτοι που ανακάλυψαν το κάπνισμα, ως μέθοδο χαλάρωσης, ήταν οι Ινδοί, οι οποίοι κάπνιζαν είτε την πίπα, είτε το πούρο. Μετά την ανακάλυψη της αμερικανικής ηπείρου και την άφιξη των Ευρωπαίων, τον 15ο αιώνα, η συνήθεια αυτή εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Ήδη από τότε, υπήρξαν αντιδράσεις. Το 1604, ο βασιλιάς της Αγγλίας, Ιάκωβος Α’, κατήγγειλε την χρήση καπνού ως καταστροφική για τα μάτια, τα πνευμόνια και το μυαλό.
Το κάπνισμα γινόταν με ακατέργαστο καπνό, μέχρι και τον 20ο αιώνα. Ωστόσο, με την πρόοδο της μηχανής, τον 20ο αιώνα, μπορούσε να παραχθεί τυποποιημένος καπνός και σε μεγαλύτερες ποσότητες. Έτσι, άρχισαν να δημιουργούνται οι πρώτες καπνοβιομηχανίες, οι όποιες σημείωσαν ιδιαίτερη άνοδο κατά την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πόλεμου. Οι έντονες και πιεστικές συνθήκες της περιόδου εκείνης, οδήγησε τους στρατιώτες να καπνίζουν περισσότερο, με αποτέλεσμα να εθιστούν στην νικοτίνη.
Μετά τον πόλεμο, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ‘20 και μέχρι τη δεκαετία του ’60, το τσιγάρο πέρασε στον χώρο της διαφήμισης, ως σύμβολο ανέμελης ζωής.
Οι πρώτες έρευνες και τα μέτρα κατά του καπνίσματος
Κατά τη δεκαετία του ΄60, η ιατρική κοινότητα αλλά και οι κυβερνήσεις, άρχισαν να συνειδητοποιούν τις βλαβερές συνέπειες του τσιγάρου και να προσπαθούν να το περιορίσουν, λαμβάνοντας μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας. Η πρώτη επιστημονική έρευνα παρουσιάστηκε το 1962, από τον ιατρικό σύλλογο της Μεγάλης Βρετανίας. Δύο χρονιά αργότερα, η αμερικανική, κυβερνητική έκθεση με τίτλο «Καπνός και Υγεία», συνδύασε το κάπνισμα με τον καρκίνο του πνεύμονα και την χρόνια βρογχίτιδα. Παράλληλα, άρχισαν να εμφανίζονται και οι πρώτες αντικαπνιστικές καμπάνιες, οι όποιες οδήγησαν στον νόμο του 1965, που επέβαλε να αναγράφεται σε όλα τα πακέτα των τσιγάρων η φράση «το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία». Στις 6 Φεβρουαρίου 1987, τέθηκαν σε εφαρμογή τα πρώτα μέτρα κατά του καπνίσματος στις αμερικανικές δημόσιες υπηρεσίες. Στην Ελλάδα, το κάπνισμα απαγορεύτηκε στους κλειστούς αλλά και τους εργασιακούς χώρους, από τον Σεπτέμβριο του 2010. Τον Οκτώβρη του 2019, εντατικοποιήθηκαν τα μέτρα, καθώς είχαν ατονήσει τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Παράλληλα, η Ελλάδα είναι και από τις πρώτες χώρες που δημιούργησαν θεσμικό πλαίσιο για την απαγόρευση του τσιγάρου, όχι μόνο για λόγους υγείας, αλλά και για την πρόληψη του κινδύνου πυρκαγιάς. Αντίστοιχος νόμος τέθηκε σε εφαρμογή στην Κύπρο, τον Ιανουάριο του 2010.
Η μεγαλύτερη βιομηχανία τσιγάρου
Ο κινεζικός κολοσσός που παράγει σχεδόν τα μισά τσιγάρα του πλανήτη, είναι ελάχιστα γνωστός εκτός Κίνας. Πρόκειται για την China National Tobacco Corporation (CNTC), που αποτελεί την πρώτη βιομηχανία καπνού. Τα τελευταία χρόνια, αρχίζει να στρέφεται στις διεθνείς αγορές, ενώ πληθαίνουν οι αναφορές ότι η διεθνής επέκτασή της, γίνεται λόγω του λαθρεμπορίου.
Επιπτώσεις του τσιγάρου
Η νικοτίνη που περιέχεται στο τσιγάρο, κατηγορείται για την εμφάνιση πολλαπλών παθήσεων που εμφανίζονται είτε στη στοματική κοιλότητα, είτε σε βλεννογόνους. Η δράση της είναι πολυσχιδής και εκτείνεται από αλλοιώσεις επιφανειακού χαρακτήρα, όπως η νικοτινική στοματίτιδα, έως την πρόκληση χρόνιων καταστάσεων, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, αλλά, το χειρότερο, η εμφάνιση κακοήθων όγκων, με κυριότερους τον καρκίνο του λάρυγγα και του πνεύμονα.
Γνωρίζοντας για τις επιπτώσεις που έχει το τσιγάρο στην υγεία σου, σου πέρασε από το μυαλό η σκέψη να το κόψεις;
Νάσια Πύργου, Δημοσιογράφος
