Οι Βίκινγκς ήταν η κυρίαρχη δύναμη στην Ευρώπη για τρεις τρομακτικούς αιώνες, προκαλώντας φόβο στην καρδιά των μεσαιωνικών πολιτισμών, σε όλη την ήπειρο, από το 800-1100 μ.Χ. Το θέαμα των τετράγωνων πανιών και των άκρων με κεφάλι δράκου, που εμφανίστηκαν στον ορίζοντα, έφερε μαζική υστερία με φρικαλεότητες, επιδρομές και υποδούλωση όπου κι αν αποβιβάζονταν οι Σκανδιναβοί πολεμιστές.
Ένας από τους λόγους που οι Βίκινγκς ήταν τόσο επιτυχημένοι ήταν η ανώτερη κινητικότητά τους. Τα κομψά και γρήγορα πλοία τους, με το χαρακτηριστικό ρηχό κύτος τους, κατέστησαν δυνατή την πλοήγηση στη Βόρεια Θάλασσα και στους πολλούς ποταμούς και πλωτές οδούς της Ευρώπης. Αυτό το στοιχείο του αιφνιδιασμού ήταν το μεγαλύτερο όπλο τους, το οποίο τους κατέστησε ασταμάτητη δύναμη στον μεσαιωνικό πόλεμο, την πολιτική και το εμπόριο.
Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΛΕΜΒΩΝ
Το μυστικό των πλοίων των Βίκινγκς βρίσκεται στη μοναδική κατασκευή τους. Τα πλοία των Βίκινγκς κατασκευάστηκαν με μια τεχνική κατά την οποία χρησιμοποιούσαν σανίδες από ξύλο που επικαλύπτονταν στη μία άκρη και ήταν καρφωμένες μεταξύ τους. Στη συνέχεια, τα πλοία γίνονταν στεγανά γεμίζοντας τα κενά μεταξύ των σανίδων με πίσσα, μαλλί ή τρίχες ζώων. Χρησιμοποιούνταν ξύλα όπως τέφρα, φτελιά και πεύκο αλλά, γενικά, τα μεγαλύτερα πολεμικά πλοία κατασκευάζονταν από δρυ, λόγω της ασυναγώνιστης αντοχής του.
Πλοίο των Βίκινγκς που βρέθηκε στη Νορβηγία το 2018
Αυτή η τεχνική ναυπήγησης κλίνκερ λειτούργησε από έξω προς τα μέσα, με το κύτος του πλοίου να κατασκευάζεται πρώτα και μετά να δημιουργείται το πλαίσιο μέσα σε αυτό. Σε ένα σκάφος που κατασκευάζεται από κλίνκερ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο το καλύτερο ξύλο. Αυτό συμβαίνει καθώς το επικαλυπτόμενο ξύλο πρέπει να προσθέσει δύναμη στο σκάφος αλλά πρέπει, επίσης, να είναι ελαφρύ και να μεταδίδει αποτελεσματικά δυνάμεις μεταξύ της πρόωσης, των κουπιών και του πανιού.
ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΛΕΜΒΟΥ
Πλώρη και ακρόπρωρο – Πέντε φαρδιές σανίδες σε κάθε πλευρά του πλοίου εκτείνονταν μέχρι τους καμπυλωτούς στύλους και τους στύλους της πρύμνης, για να δημιουργήσουν τη μεγάλη κυρτή πλώρη (μπροστά) του πλοίου Βίκινγκ. Αυτή ήταν συχνά διακοσμημένη με μια φιγούρα, η οποία τις περισσότερες φορές αποτελούταν από σκάλισμα ενός δράκου ή ενός φιδιού. Αυτές οι φιγούρες δημιουργούνταν από τεχνίτες και τοποθετούνταν σε αυτό όταν πλησίαζε στη στεριά, για να τρομάξει τα πνεύματα των χωρών που έκαναν επιδρομές.
Κύτος – Το κύτος μιας λέμβου Viking κατασκευάστηκε χρησιμοποιώντας την ακολουθία του πρώτου κελύφους που συζητήθηκε παραπάνω, πριν προστεθούν οι ραβδώσεις και τοποθετηθούν εσωτερικά ξύλα ως τελευταίο στάδιο. Αυτό έκανε το κύτος πολύ ελαφρύτερο και πιο ευέλικτο από αλλά πλοία του ίδιου μεγέθους, καθιστώντας τα ικανά να πλέουν σε πολύ πιο ρηχά νερά. Η γάστρα κατασκευαζόταν από ξηρό ή νεκρό ξύλο, για την αποφυγή παραμορφώσεων.
Κουπιά – Τα πλοία των Βίκινγκς κινούνταν με τεράστια πανιά και μακριά κουπιά, με τα τελευταία να χρησιμοποιούνται όταν είχε λίγο αέρα ή όταν το πλήρωμα σχεδίαζε να πραγματοποιήσει μια αιφνιδιαστική επίθεση. Το πλήρωμα καθόταν προς τα πίσω και ωθούσε το σκάφος με τα μακριά κουπιά, που ήταν φτιαγμένα από στραβή βελανιδιά. Τα κουπιά είχαν διαφορετικό μήκος, ανάλογα με το πού θα χρησιμοποιούνταν στο πλοίο.
Κατάρτι και πανιά – Τα πανιά των πλοίων των Βίκινγκς κατασκευάζονταν από λεπτές λωρίδες ακατέργαστου μάλλινου υφάσματος, οι οποίες ήταν ραμμένες μεταξύ τους έτσι ώστε να δημιουργούν μεγάλα τετράγωνα πανιά, που επέτρεπαν στα ελαφρά πλοία να ταξιδεύουν γρήγορα στη θάλασσα. Τα πλοία των Βίκινγκς ήταν αρματωμένα με έναν μονό ιστό που είχε ύψος έως και 16 μέτρα. Ο ιστός βρισκόταν στη μέση του πλοίου και μπορούσε να αφαιρεθεί και να αποθηκευτεί οριζόντια όταν δεν χρησιμοποιούταν.
Πηδάλιο – Το πηδάλιο ενός πλοίου αποτελούταν από ένα μεγάλο κομμάτι ξυλείας, μήκους περίπου 2,4 μέτρων, που περιλάμβανε ένα στρογγυλεμένο ξύλινο μπλοκ με μια κεντρική οπή, όπου μέσα της περνούσε ένα σχοινί. Αυτό το σχοινί ήταν στερεωμένο στη γάστρα με αρκετή χαλάρωση, ώστε το πηδάλιο να περιστρέφεται. Σε ρηχά νερά το σχοινί ήταν χαλαρό και η κεφαλή του πηδαλίου τραβιόταν προς τα πάνω, ώστε το σκάφος να μπορεί ακόμα να πλοηγείται αποτελεσματικά.
Ηρακλής Τάσσης, Δημοσιογράφος
