Μεταπηδήστε στο περιεχόμενο

ΟΙ ΝΕΟΙ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Οι νέοι της γενιάς μας καλούνται αναμφισβήτητα να ενταχθούν σε μια αγορά εργασίας, η οποία δεν έχει σταματήσει να βάλλεται. Χρόνια οικονομικής κρίσης και «καπάκι» η πανδημία. Όμως ποια είναι πράγματι η αλήθεια. Υπάρχουν δουλειές αν όντως θέλεις να δουλέψεις;

Κι αν ναι, είναι όντως αξιόλογες ή συμβιβαζόμαστε απλά να δουλεύουμε για να τα καταφέρνουμε με τις υποχρεώσεις; Αν τα καταφέρνουμε και με αυτές, καθώς ο βασικός μισθός ανέρχεται περίπου στα 700 ευρώ αλλά οι ανατιμήσεις σε όλα τα βασικά αγαθά σε συνδυασμό με την ενεργειακή κρίση ξεπερνά αυτά τα χρήματα προκειμένου να καταφέρει ένας νέος να ζήσει μόνος του και να συντηρηθεί. Τα επίπεδα απασχόλησης των νέων κάτω της ηλικίας των 25 ετών, ήταν παραδοσιακά πολύ χαμηλά στην Ελλάδα, κάτω του 30% και πριν από την κρίση που ξεκίνησε το 2009.

νέοι

Πέρα από την έλλειψη εμπειρίας, που αποτελεί ένα κοινό “ανταγωνιστικό μειονέκτημα” των νέων σε όλες τις χώρες, τα χαμηλά επίπεδα απασχόλησης συνδέονταν με μια σειρά ευρύτερων διαρθρωτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, όπως η αναντιστοιχία των προσόντων των νέων με αυτά που ζητούσε η αγορά εργασίας, το υπερβολικά αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας της τελευταίας, το οποίο αποθάρρυνε την πρόσληψη νέων εργαζομένων σε μόνιμες θέσεις απασχόλησης και ταυτόχρονα ενθάρρυνε την απόλυση τους έναντι εργαζομένων με μεγαλύτερη εργασιακή εμπειρία, καθώς και το μικρό μέγεθος και η περιορισμένη εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων, χαρακτηριστικά που περιόριζαν τη δημιουργία νέων, καλά αμειβόμενων θέσεων πλήρους απασχόλησης για νέους με υψηλά προσόντα.

Τα προβλήματα αυτά οδηγούσαν συχνά τους νέους σε λύσεις όπως η αδήλωτη εργασία, οι άτυπες μορφές απασχόλησης (μερική, προσωρινή), κατά κανόνα σε δραστηριότητες που δεν έκαναν χρήση των γνώσεων και δεξιοτήτων τους, ή η παροχή υπηρεσιών με “μπλοκάκι” που υπέκρυπτε εξαρτημένες σχέσεις εργασίας, μετακυλώντας το κόστος των ασφαλιστικών εισφορών στους εργαζόμενους.

Τα προβλήματα αυτά καλλιέργησαν μια αρνητική εικόνα για την ιδιωτική οικονομία και οδήγησαν πολλούς νέους στην επιλογή του δημόσιου τομέα όχι σαν συνειδητή επιλογή για προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, αλλά σαν “εργοδότη πρώτης επιλογής”, αφού έδινε τη δυνατότητα μόνιμης και καλοπληρωμένης εργασίας.

νέοι

Η κρίση χρέους μετέτρεψε την ήδη δύσκολη αυτή κατάσταση σε εφιάλτη για τους νέους. Το ποσοστό απασχόλησης των ατόμων ηλικίας κάτω των 25 ετών μειώθηκε περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα, μειώνοντας τη συνεισφορά τους στη συνολική απασχόληση σε μόλις 4%.

Παράλληλα, το ποσοστό ανεργίας τους ανήλθε σε πρωτοφανή επίπεδα, προσεγγίζοντας το 60% στην κορύφωση της κρίσης. Σαν αποτέλεσμα, πολλοί νέοι οδηγήθηκαν σε μια αδράνεια, η οποία δεν ήταν μόνο οικονομικής φύσης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό των ατόμων ηλικίας μεταξύ 20 και 34 ετών, που δεν βρίσκονταν σε καθεστώς απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, αυξήθηκε από 20% το 2007 σε 27% το 2018 (είχε φτάσει στο 37% κατά τη διάρκεια της κρίσης).

Αυτοί οι αριθμοί, όσο δυσάρεστοι και αν είναι, δεν απεικονίζουν πλήρως την κατάσταση, αφού δεν περιλαμβάνουν τους εκατοντάδες χιλιάδες, νέους κυρίως ανθρώπους, που εγκατέλειψαν τη χώρα κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Ενόψει αυτή της κατάστασης, πολλοί νέοι τα τελευταία χρόνια οδηγήθηκαν με αυξανόμενη συχνότητα σε άτυπες μορφές απασχόλησης, επιλογή που διευκολύνθηκε και από τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Παρά το γεγονός ότι η καταφυγή σε αυτού του είδους την απασχόληση μείωσε σταδιακά την ανεργία, η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητική, καθώς οι αμοιβές είναι εξαιρετικά χαμηλές, ενώ επιδεινώνεται και το πρόβλημα της “αναντιστοιχίας προσόντων” που περιγράφηκε προηγουμένως, και ιδιαίτερα το πρόβλημα της λεγόμενης “υπερεκπαιδευμένης απασχόλησης”, όπου οι εργαζόμενοι έχουν περισσότερα προσόντα από αυτά που απαιτούνται για τη θέση εργασίας.

Η πανδημία έχει μεγεθύνει το πρόβλημα περαιτέρω. Όπως επισημαίνεται σε σειρά εκθέσεων διεθνών οργανισμών, οι νέοι πλήττονται δυσανάλογα από τις οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης του κορωνοϊού, λόγω της αυξημένης συμμετοχής τους σε κλάδους που επηρεάζονται περισσότερο από την πανδημία, όπως η παροχή υπηρεσιών σε φυσικά πρόσωπα (π.χ. λιανικές πωλήσεις, εστίαση, υποδοχή πελατών, κοκ), αλλά και λόγω της αυξημένης συμμετοχής τους σε άτυπες μορφές απασχόλησης που συχνά δεν καλύπτονται επαρκώς από τις προβλέψεις του κράτους πρόνοιας, ενώ είναι και πιο δύσκολο να ενταχθούν σε διάφορες ρυθμίσεις προστασίας ή/και επιδότησης της απασχόλησης.

Οι δυσκολίες πρόσβασης των νέων στην αγορά εργασίας στερούν από την οικονομία της χώρας ένα από τα πιο δυναμικά τμήματα του πληθυσμού της.

Αυτό με τη σειρά του, μειώνει την παραγωγική δυναμική της ελληνικής οικονομίας, υπονομεύει την ικανότητά της να παράγει προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας και κατά συνέπεια τις προοπτικές πραγματοποίησης του απολύτως αναγκαίου μετασχηματισμού του παραγωγικού της μοντέλου.

νέοι

Σκάναρε και δες περισσότερα

ΚΩΔΙΚΑΣ

Μαριάννα Τσάμη, Δημοσιογράφος

 

Share this!

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *