Ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων είναι ένα από τα πιο γνωστά κτίρια του Παρισιού με υπερήφανη θέση στο Île de la Cité, στη μέση του ποταμού Σηκουάνα. Δυστυχώς, υπέστη σοβαρές ζημιές από μια πυρκαγιά στις 15 Απριλίου 2019, η οποία κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της οροφής του, συμπεριλαμβανομένου του εμβληματικού κωδωνοστασίου, ύψους 69 μέτρων. Ευτυχώς, όντας κατασκευασμένος, ως επί το πλείστων, από πέτρα, το μεγαλύτερο μέρος της κατασκευής του παρέμεινε σχετικά άθικτο.
Ένας ειδικός νόμος ψηφίστηκε στη Γαλλία τον Ιούλιο του 2019 για να διασφαλιστεί ότι ο καθεδρικός ναός θα αποκατασταθεί στο αρχικό του σχέδιο, με την ανακατασκευή να αναμένεται να ολοκληρωθεί εγκαίρως για τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024 στο Παρίσι.
Πριν από την πυρκαγιά, ο Καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων αποτελούσε μια από τις πιο εμβληματικές εικόνες του Παρισιού και της Γαλλίας συνολικά. Ήταν αναμφισβήτητα περισσότερο γνωστός για τον φανταστικό του καμπούρη κάτοικο από το μυθιστόρημα του Βίκτωρος Ουγκώ, που γράφτηκε το 1831 και από την κινηματογραφική του μεταφορά, το 1996, από τη Disney – μία από τις περίπου 13 κινηματογραφικές διασκευές όλα αυτά τα χρόνια, ενώ ενώνει πολλές τηλεοπτικές εκδόσεις, θεατρικές παραγωγές, ραδιοφωνικά δράματα, ακόμη και κόμικς και μπαλέτα, για να εξασφαλίσει την θέση του κτιρίου ως πολιτιστικός ακρογωνιαίος λίθος.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Η τοποθεσία του ναού, που βρίσκεται ταυτόχρονα στην καρδιά του Παρισιού, αλλά χωρίζεται και από αυτή μέσω του Σηκουάνα, ήταν πάντα ένα σημαντικό σημείο. Η παρουσία του Πυλώνα του Βαρκάρη – του παλαιότερου μνημείου στο Παρίσι – υποδηλώνει ότι το Île de la Cité φιλοξένησε κάποτε έναν γαλλορωμαϊκό ναό για τον Δία. Ο ναός αντικαταστάθηκε με μια παλαιοχριστιανική Βασιλική, περίπου τον 4ο αιώνα μ.Χ., όταν ο Χριστιανισμός έφτασε στη Γαλλία.
Στους αιώνες που ακολούθησαν η Βασιλική ανακαινίστηκε, αναβαθμίστηκε σε Καθεδρικό ναό, μεγεθύνθηκε και αναδιαμορφώθηκε περαιτέρω, αλλά παρέμεινε πολύ μικρή δομή για να υποστηρίξει τον ταχέως αυξανόμενο πληθυσμό του Παρισιού. Το 1160 αποφασίστηκε να χτιστεί μια νέα, σημαντικά μεγαλύτερη εκκλησία γοτθικού ρυθμού. Η κατασκευή αυτού που σήμερα γνωρίζουμε ως Καθεδρικό Ναό της Παναγίας των Παρισίων ξεκίνησε το 1163, επαναχρησιμοποιώντας πολλά από τα υλικά του πλέον κατεδαφισμένου παλαιότερου ναού.
Οι διαστάσεις του νέου Καθεδρικού ναού ήταν φιλόδοξες. Με μήκος 128 μέτρα, πλάτος 48 μέτρα και ύψος 35 μέτρα (χωρίς το κωδωνοστάσιο), χρειάστηκαν 182 χρόνια για να ολοκληρωθεί μέχρι το 1345. Η μεγάλη του κλίμακα απαιτούσε τη χρήση δεκάδων ιπτάμενων αντηρίδων μονής καμάρας για την υποστήριξη του δικού του βάρους – ένα επαναστατικό αρχιτεκτονικό χαρακτηριστικό εκείνης της εποχής. Όταν ολοκληρώθηκε, ήταν το ψηλότερο κτίριο στο Παρίσι – ένας τίτλος που κράτησε μέχρι την ολοκλήρωση του Πύργου του Άιφελ, το 1889.
Στο πέρασμα των αιώνων, ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων υπήρξε ο τόπος στέψεων, διάσημων γάμων, ταραχών, αγιοποιήσεων, αφιερώσεων, πολέμων και πολλών άλλων γεγονότων, για να μην αναφέρουμε τη διαβόητη πυρκαγιά του 2019. Μερικά από αυτά τα γεγονότα άφησαν το στίγμα τους στην ασβεστολιθική δομή, όπως και η ατμοσφαιρική ρύπανση του Παρισιού. Ωστόσο, το κτίριο έχει υποστεί αρκετές ανακαινίσεις σε όλη την ιστορία του, με νέα και αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά να προστίθενται κατά καιρούς, αλλά το αρχικό στυλ διατηρείται, σε γενικές γραμμές, το ίδιο.
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Ο καθεδρικός ναός της Παναγίας των Παρισίων δεσπόζει στη νοτιοανατολική γωνία του Île de la Cité, με έναν όμορφο κήπο που τον περιβάλλει καθώς και αξιόλογα αγάλματα, όπως αυτά του βασιλιά Καρλομάγνου και του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β’. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται και η είσοδος της κρύπτης του νησιού, ηλικίας 2.000 ετών.
Στον ίδιο τον καθεδρικό ναό, στα πιο εμβληματικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνονται οι 10 καμπάνες – με τις 2 μεγαλύτερες να βρίσκονται στον νότιο πύργο και τις 8 μικρότερες στον βόρειο πύργο, μαζί με αρκετές μικρότερες δευτερεύουσες καμπάνες. Ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αποτελούν τα περίφημα ροζ παράθυρα.
Το παλαιότερο βρίσκεται στον δυτικό τοίχο και χρονολογείται γύρω στο 1225, με το εξαιρετικά περίπλοκο βόρειο παράθυρο που προστέθηκε το 1250 και το ογκώδες νότιο παράθυρο, διαμέτρου 12,9 μέτρων που προστέθηκε το 1260. Άλλα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων περιλαμβάνουν τους σκοτεινούς υπέργειους τάφους και το τεράστιο όργανο με σωλήνα, ενώ μερικά από τα κειμήλια που σώζονται εδώ περιλαμβάνουν το αγκάθινο στέμμα και ένα κομμάτι και ένα καρφί από τον αληθινό σταυρό.
Ηρακλής Τάσσης, Δημοσιογράφος
