Όποιος γνωρίζει από νοτιοκορεάτικες ταινίες, τότε ξέρει ότι θα παρακολουθήσει μία καλοσκηνοθετημένη ταινία. Mε ταλαντούχους ηθοποιούς και φυσικά με ένα καθηλωτικό και προσεγμένο σενάριο. Οι ταινίες της Νότιας Κορέας είχαν μια «χρυσή εποχή» στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και του ’60, αλλά από τη δεκαετία του ’70 άρχισαν να θεωρούνται ως χαμηλής ποιότητας.
Μέχρι το 2005 θεωρούταν από τα λίγα έθνη που παρακολουθούσαν περισσότερο εγχώριο παρά ξένο κινηματογράφο, λόγω των νόμων που θέτουν στον επιτρεπόμενο αριθμό ξένων ταινιών που μπορούν να προβληθούν ετησίως ανά κινηματογράφο.
Στους κινηματογράφους, από το 2006, πρέπει να προβάλλονται κορεατικές ταινίες για 73 ημέρες τον χρόνο. Στην καλωδιακή τηλεόραση, η εγχώρια ποσόστωση ταινιών θα μειωθεί από το 25% στο 20% μετά τη Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών Κορέας-ΗΠΑ (KTA-US FTA). Σήμερα, ο κορεάτικος κινηματογράφος αποθεώνεται, χωρίς να υπάρχει κάποια οικονομική ατασθαλία ή γενικά κάποιο εμπόδιο.
Ας μη ξεχνάμε το 2020 «περπάτησε» στο κόκκινο χαλί των Oscars, με τον Bong Joon-ho και με την ταινία «Parasite». Εδώ πρέπει να τονίσω πως είναι το πρώτο μη-αγγλόφωνο film που κερδίζει Oscar Καλύτερης Ταινίας. Πολλά έγραψα, οπότε ας πάμε στο κεντρικό θέμα του άρθρου.
Η πλοκή
Ο Jae-Hyeok (Kim Nam-Gil) ζει με τη μητέρα του (Kim Young-Ae), την αδελφή του (Moon Jeong-Hee) και τον ανιψιό Min-Jae (Bae Gang-Yoo) σε μια μικρή κορεατική πόλη. Η Yeon-Joo (Kim Joo-Hyun) και ο Pyung-Sub (Jung Jin-Young) εργάζονται στο τοπικό πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο Pyung-Sub ανησυχεί για τις υπάρχουσες συνθήκες, αλλά η κυβέρνηση τον αγνοεί. Ένας σεισμός χτυπά τη μικρή πόλη όπου ζει ο Jae-Hyeok, με αποτέλεσμα να γίνουν πολλές εκρήξεις στον πυρηνικό σταθμό.
Η κατάσταση ξεφεύγει από τον έλεγχο, προκαλώντας πανικό σε ολόκληρο το έθνος, αφού η ακτινοβολία είναι τόσο υψηλή, που μπορεί να σκοτώσει αμέσως κάποιον. Για να αποφευχθεί άλλη μια πυρηνική καταστροφή, ο Jae-Hyeok και οι συνεργάτες του επιστρέφουν στον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής.
Από ότι καταλαβαίνετε, πρόκειται για ταινία θρίλερ, δράσης και δράματος. Ο σκηνοθέτης Παρκ Γιάνγκ-γου μπορεί να έδωσε κι όλο του το είναι, προκειμένου αυτή η ταινία του 2016 να λάβει ένδεκα υποψηφιότητες το 2017. Μεταξύ αυτών είναι τα Grand Bell Award for Best Supporting Actor, Grand Bell Award for Best Director και Grand Bell Award for Best Art Direction. Επίσης είναι τα Grand Bell Award for Best Supporting Actress, Grand Bell Award for Best Film, Grand Bell Award for Best Planning. Αλλά είναι τα Grand Bell Award for Best Visual Effects, Grand Bell Award for Best Editing, Grand Bell Award for Best Cinematography, Grand Bell Award for Best Lighting και φυσικά Βραβείο Ασιατικού Κινηματογράφου Καλύτερου Σκηνογράφου.
Τολμώ να πω πως οι τεχνικές πτυχές είναι καταπληκτικές. Η κινηματογραφία είναι αξιοπρεπής, τα οπτικά εφέ είναι σε ικανοποιητικό και οι ακολουθίες δράσης, απλώς θαυμάσιες.
Γιατί η ταινία είναι καμπανάκι για το μέλλον
Όπως υπάρχουν ταινίες που «προφήτευαν» την πανδημία, έτσι υπάρχουν κι αυτές που «προβλέπουν» τις καταστροφές του περιβάλλοντος και πως επηρεάζει τον άνθρωπο. Αυτή η ταινία λοιπόν, έχει και περιβαλλοντικό χαρακτήρα.
Στην αρχή η ταινία δείχνει μία όμορφη περιοχή, όπου τα παιδιά παίζουν, η αγορά σφύζει από ζωή κι έναν πόλο έλξης τουριστών. Τα παιδιά συζητάνε μεταξύ τους για το τι είναι εκείνο το φουγάρο, το οποίο είναι ένα πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο ένας λέει ότι εκείνος ο σταθμός έχει ένα ρομπότ. Ο άλλος μετά του λέει «σκάσε, πρόκειται για χύτρα κι όχι για ρομπότ. Ο αδελφός μου έτσι μου είπε. Βράζει νερό και παράγει ηλεκτρική ενέργεια. Επίσης ανέφερε ότι κάποια μέρα θα κάνει τη χώρα μας πλούσια».
Όμως μετά ένα μικρό κορίτσι, που βρίσκεται στην παρέα, λέει πως «αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο δάσκαλος μου είπε πως είναι ένα είδος κουτιού που αν ανοιχτεί, θα μας βάλει σε μπελάδες». Φυσικά το παιδί εξακολουθεί να συμμερίζεται τα λόγια του μεγάλου αδελφού και της λέει πως «δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Θα γίνουν σπουδαία πράματα».
Κι όμως δεν έγιναν. Μετά από κάποια χρόνια το εργοστάσιο αναβαθμίστηκε. Η θάλασσα μολύνθηκε, τα καταστήματα έκλεισαν με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ζωντανή αγορά και τουρισμός. Επίσης το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να δουλεύει στο εργοστάσιο και πολλοί να πεθαίνουν εξαιτίας της ακτινοβολίας.
Να σημειωθεί πως η επίδρασή της στον ανθρώπινο οργανισμό είναι άλλοτε ευεργετική και άλλοτε επιβλαβής, πράγµα που εξαρτάται από το είδος, την ένταση και την ενέργεια που μεταφέρει. Έτσι λοιπόν διακρίνεται σε ιοντίζουσα και µη ιοντίζουσα. Στην ταινία λοιπόν, σε άλλη μία μέρα ρουτίνας, οι εργάτες πάνε να δουλέψουν στο εργοστάσιο.
Όμως δεν ήξεραν ότι αυτή η μέρα θα τους κόστιζε τη ζωή. Οι μηχανές υπερθερμάνθηκαν λόγω κακής συντήρησης, με αποτέλεσμα το ψυκτικό υγρό να περάσει στο μισό τμήμα της πρώτης δεξαμενής του εργοστασίου.
Η κυβέρνηση αποσιωπάει και προσπαθεί να παραπλανήσει τους ευρύτερους κατοίκους της περιοχής, προκειμένου να μη χαθούν τα δισεκατομμύρια που χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του εργοστασίου.
Μάλιστα ο πρωθυπουργός δεν ήθελε να δώσει ιδιαίτερη σημασία διότι όπως είπε «γιατί να προσπαθήσω να σώσω κάτι χιλιάδες και να ρισκάρω τις ζωές εκατομμυρίων;». Όταν λοιπόν ξεφεύγει η κατάσταση, οι φορείς της χώρας εξακολουθούν να αποκρύβουν τα γεγονότα, ενώ τα ΜΜΕ μετέδιδαν ότι γινόταν, καθώς είχαν υλικό από έγκυρες πηγές.
Μου θυμίζει αρκετά την πρώτη επίσημη αναγνώριση θανάτου λόγω έκθεσης στην ακτινοβολία του πυρηνικού σταθμού της Φουκουσίμα, η οποία έγινε γνωστή το 2018. Για πρώτη φορά, η κυβέρνηση της Ιαπωνίας αναγνώρισε ότι ο θάνατος ενός εργαζομένου στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα οφείλεται στην έκθεση σε ακτινοβολία. Ο σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καταστράφηκε από το τσουνάμι που προκάλεσε ο ισχυρός σεισμός των 9 Ρίχτερ πριν από εννέα χρόνια.
Τέσσερις άλλοι εργαζόμενοι στη Φουκουσίμα υπέφεραν επίσης από ασθένεια ακτινοβολίας λόγω της έκθεσης σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας μετά την κατάρρευση του αντιδραστήρα. Μετά το ατύχημα, περισσότεροι από 160.000 άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω ακτινοβολίας.
Άραγε και η Ιαπωνία πόσους θανάτους έχει αποκρύψει; Πολλούς. Αρκετά χρόνια γινόντουσαν καταγγελίες συγγενών των εργαζομένων σε τέτοια εργοστάσια, αλλά ποτέ δεν δημοσιοποιήθηκαν. Το ίδιο προσπάθησαν και στην ταινία. Να αποκρύψουν την πραγματικότητα.
Επειδή πριν προαναφέρθηκαν τα είδη της ακτινοβολίας, η ιοντίζουσα ακτινοβολία που υπάρχει και στην πλοκή της ταινίας, διαπερνά τους ιστούς και τα όργανα βλάπτοντας τον οργανισμό μας. Επιβάλλει τον ιοντισμό των ατόμων μέσω μεταφοράς ενέργειας σε αυτά. Αυτή και μόνο η διαδικασία είναι ικανή για να διασπάσει το DNA και τους δεσμούς που το συγκρατούν.
Υπό αυτές τις συνθήκες ο οργανισμός προσπαθεί να ανταποκριθεί στη βλάβη. Σε περίπτωση που το πρόβλημα που έχει προκληθεί είναι μικρής έκτασης ή ο ρυθμός καταστροφής του γενετικού υλικού είναι μικρός εξαιτίας της μικρής δόσης ακτινοβολίας, τότε οι επιδιορθωτικοί μηχανισμοί του κυττάρου δύνανται να επιδιορθώσουν τη βλάβη. Αν όμως η έκταση της βλάβης αφορά μεγαλύτερο τμήμα του DNA ή σοβαρότερη έκθεση του οργανισμού μας, τότε το κύτταρο πεθαίνει.
Δε διαφωνώ πως η καταστροφή κυττάρων (απόπτωση) του οργανισμού μας είναι μια φυσιολογική διεργασία για την ανάπτυξη των οργάνων, την ομοιόσταση των ιστών και την απομάκρυνση των ελαττωματικών ή βλαβερών κυττάρων. Στη βιολογία του σχολείου διδάσκεται αυτή η διαδικασία, αλλά αν ο αριθμός των κυττάρων που θα οδηγηθούν σε απόπτωση εξαιτίας ραδιενεργών επιδράσεων και είναι μεγαλύτερος του φυσιολογικού, τότε τίθεται σε κίνδυνο η λειτουργία των ζωτικών οργάνων.
Από τους πιο ευάλωτους κυτταρικούς τύπους συνίστανται τα επιθηλιακά κύτταρα του δέρματος και του γαστρεντερικού συστήματος (στομάχι, έντερα) όπως και τα αιμοποιητικά κύτταρα του μυελού των οστών. Ως επακόλουθο της έκθεσης είναι η εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως ναυτία και εμετοί που ακολουθούνται από διάρροιες, πυρετό και πονοκεφάλους, ενώ σε εκτεταμένη έκθεση προκύπτει υπολειτουργία των οργάνων και τελικά θάνατος.
Κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα και του μυελού των οστών αποτελούν δύο από τις πιο ευαίσθητες ομάδες με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε καρκινογένεση και στους δύο κυτταρικούς τύπους. Η ανάπτυξη καρκίνου του αίματος ή του μυελού των οστών ονομάζεται λευχαιμία.
Πέραν όμως των επιπτώσεων προς τον άνθρωπο, υπάρχουν και σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στα ζώα. Πιο συγκεκριμένα:
- Τα ζώα έχουν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας, αυξημένες γενετικές μεταλλάξεις και χαμηλό ποσοστό γεννήσεων.
- Τα δάση μετατρέπονται σε νεκροταφεία της χλωρίδας και της πανίδας.
- Τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης αν είναι τόσο μεγάλα όπως του Τσέρνομπιλ, η πληγείσα περιοχή θα πρέπει να παραμείνει εγκαταλειλημένη, αφού το πλουτώνιο χρειάζεται περισσότερα από 24.000 χρόνια για να μειωθεί η έντασή του μόλις στο μισό.
- Σε οποιαδήποτε διαφάνεια η ρύπανση παραμένει και είναι τοξική τόσο για ανθρώπους, όσο και για ζώα.
Συμπερασματικά, αυτό το αριστούργημα αντικατοπτρίζει τον ρεαλισμό. Σαφώς και χωρίς τα πυρηνικά εργοστάσια δεν μπορεί η σύγχρονη κοινωνία να επιβιώσει. Αλλά υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι, οι οποίοι είναι και πιο φιλικοί προς το περιβάλλον. Τα ηλιακά πάρκα, τα υδροηλεκτρικά φράγματα και τα αιολικά πάρκα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Δυστυχώς όλα δείχνουν πως η πυρηνική ενέργεια θα μείνει για καιρό ακόμα. Λόγω της δυνατότητάς της για συνεχή και αξιόπιστη παραγωγή σε ηλεκτρισμό, θεωρείται σε πολλά επίπεδα καλύτερη εναλλακτική από την ηλιακή ή την αιολική ενέργεια.
Επίσης, εάν λάβουμε υπόψιν πως αυτήν τη στιγμή επενδύονται δισεκατομμύρια σε αυτήν, φαίνεται πως η πυρηνική ενέργεια θα είναι ένα σημαντικό μέσο για τη βιώσιμη ανάπτυξη, σήμερα και στο μέλλον.
Σκάναρε και ακολούθα την έρευνα:
Μαρία Γερμαντζίδου, Δημοσιογράφος