Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως η Θεσσαλονίκη διαθέτει το προσωνύμιο της προσφυγομάνας, αφού στο πέρασμα των χρόνων, έγινε η πατρίδα χιλιάδων εκδιωγμένων ανθρώπων. Ιδίως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, με πλήθος κατατρεγμένων να συρρέουν στην πόλη, δημιουργήθηκε η ανάγκη να αξιοποιηθούν περιοχές της πόλης οι οποίες μέχρι τότε χρησιμοποιούνταν ως χωράφια ούτως ώστε να στεγαστούν. Αυτές οι – μέχρι τότε αναξιοποίητες – περιοχές βρίσκονται στο δυτικό κομμάτι της πόλης, πέρα από τη σημερινή οδό Λαγκαδά.
Εύοσμος
Πρόσφυγες «βαφτίζουν» την καινούρια πατρίδα με τα ονόματα των χαμένων πατρίδων
Το πρωτόκολλο της εγκατάστασης των προσφύγων στην πόλη περιλάμβανε τη συγκέντρωση τους σε χώρους όπου τους απολύμαναν. Ο γνωστότερος όλων ήταν αυτός του Καραμπουρνού – σημερινό Καραμπουρνάκι -, ενώ ο δεύτερος μεγαλύτερος βρισκόταν στη Δυτική πλευρά της πόλης, το Χαρμάνκιοϊ. Και κάπως έτσι το Καράισεϊν, το Λεμπέτ, το Χαρμάνκιοϊ έγιναν Πολίχνη, Σταυρούπολη, Εύοσμος, Ελευθέριο-Κορδελιό, Νεάπολη, Νέα Μενεμένη. Και κάπως έτσι τα πρόχειρα καταλύματα και οι σκηνές, έδωσαν τη θέση τους στα πρώτα προσφυγικά σπίτια.
Δε θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξει κάποιος πως ο δυτικός βραχίονας της πόλης -δημιούργημα των νέων κατοίκων της Θεσσαλονίκης- αποτέλεσε μιας μορφής γκέτο και η οδός Λαγκαδά τα σύνορα του χώριζαν την πόλη – όπως όλοι την γνώριζαν- και τους νεόφερτους «ξένους». Σύμφωνα με μαρτυρίες και έγγραφα, οι γηγενείς Έλληνες συχνά δεν αντιμετώπιζαν θερμά τους νέους συμπολίτες τους. Ο διαφορετικός τρόπος ζωής, τα διαφορετικά μαγειρεμένα φαγητά, τους ξένιζαν καθώς τους θύμιζαν Τούρκους και όχι Έλληνες. Σχεδόν ειρωνικά, χρόνια αργότερα όλες αυτές οι διαφορετικότητες θαυμάζονται από όλους, καθώς σε αυτές αποδίδονται η φημισμένη μαγειρική της πόλης και τα μοναδικά χρώματά της.
Πολίχνη
Γκέτο και σήμερα;
Η Θεσσαλονίκη πάσχει και χρειάζεται χώρους πρασίνου. Σε μια λογική τυπικής Ελληνικής πόλης, άναρχα δομημένης, οι χώροι πρασίνου δίνουν τη θέση τους σε τσιμέντα. Πόσο χειρότερη είμαι όμως η κατάσταση στις Δυτικές Συνοικίες;
Φτάνει να παρατηρήσει κανείς από ψηλά το δυτικό κομμάτι της πόλης για να αντιληφθεί με τρόμο τις θεόρατες πολυκατοικίες στρυμωγμένες – σα να προσπαθούν από μόνες τους να αφήσουν χώρο για την επόμενη – το ελάχιστο έως καθόλου πράσινο και τα τεράστια φουγάρα. Ακόμη, αν και οι δυτικές περιοχές διαθέτουν τον μικρότερο ηλικιακό μέσο όρο πανελλαδικά, εισοδηματικά τα πράγματα δεν είναι ευχάριστα. Οι περιοχές αυτές ταλανίζονται από τη φτώχεια και την εγκληματικότητα, ενώ όπως είναι εμφανές, τις χαρακτηρίζει η χαμηλή ποιότητα ζωής.
Αμπελόκηποι
«Θεσσαλονίκη 2030»
Επί σειρά ετών πολιτικοί και κυβερνήσεις, τοπικοί και πανελλαδικοί ιθύνοντες, εξαγγέλλουν σειρά έργων με σκοπό την αναβάθμιση των συγκεκριμένων περιοχών. Μάλιστα πριν έναν περίπου μήνα ο Υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης), Σταύρος Καλαφάτης, παρουσίασε μια σειρά 30 έργων με σκοπό την αναβάθμιση της πόλης έως το 2030.
Δε θα μπορούσε βέβαια να μη περιλαμβάνεται σε αυτά και η δυτική περιοχή της Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο του οράματος «Θεσσαλονίκη 2030» περιλαμβάνεται η δημιουργία του μητροπολιτικού πάρκου «Παύλου Μελά» – στη θέση του σημερινού στρατοπέδου – η κατασκευή του Μουσείου του Ολοκαυτώματος – η άδεια αναμένεται εντός του 2023 -, η ενοποίηση του παραλιακού μετώπου της πόλης καθώς και η μελέτη για επέκταση της γραμμής του μετρό και δυτικά.
Μία άγνωστη – ακόμη και για μερίδα κατοίκων της Θεσσαλονίκης – και ελάχιστα προβεβλημένη περιοχή, με τεράστια ιστορία δε λαμβάνει την απαραίτητη προσοχή και μέριμνα των ιθυνόντων. Οι κάτοικοί της, μέσα από έργα σαν κι αυτά, ελπίζουν στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τους, αλλά και στην ανάδειξη του τόπου τους.
Σκάναρε και δες περισσότερα
Ευφροσύνη Καζεπίδου, Δημοσιογράφος
