Η μόδα έχει χρησιμεύσει, εδώ και πολλά χρόνια, για να τονίσουμε την ομορφιά, να φανερώσουμε την κοινωνική μας θέση ή να μεταδώσουμε στάσεις και πεποιθήσεις. Και ενώ μπορεί να φαίνεται ότι το μόνο όριο για τους σχεδιαστές είναι η δική τους φαντασία, στην επιδίωξη του εκπληκτικού οπτικού αντίκτυπου, συχνά χάνονται πιο βαθιά από τη μόδα, αντιμετωπίζοντας άθελά τους αμφιλεγόμενα θέματα και σύμβολα ή αγνοώντας άξιες που είναι ανεκτίμητες για τους άλλους.
Το σχέδιο μόδας είναι μια εξαιρετικά ευαίσθητη τέχνη που απαιτεί την ικανότητα να βλέπεις ένα ευρύτερο πλαίσιο, σχεδόν σε κάθε στροφή. Φαινομενικά μικροπράγματα, όπως η λανθασμένη εκτύπωση ή εφαρμογή, μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές συνέπειες. Οι σχεδιαστές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν επιλέγουν τις πηγές έμπνευσής τους, ειδικά όταν τις αναζητούν στην ιστορία και την κληρονομιά ξένων πολιτισμών, τις θρησκείες ή τις πεποιθήσεις τους. Για να αποφευχθεί η κακή ιδιοποίηση, οι σχεδιαστές μόδας πρέπει να τηρούν ορθή στάση απέναντι σε όλους τους πολιτισμούς, πλήρη ευθύνη και ταπεινότητα, ειδικά σήμερα, όταν η σύγχρονη μόδα είναι παγκόσμια.
Μερικές φορές δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός στην μόδα ή να είναι συνδρομητής της VOGUE ή του GLAMOR για να πει ότι ένα ρούχο είναι αποτυχημένο. Δεν έχει σημασία τι ρούχο είναι, τα άσχημα και αποτυχημένα είναι αμέσως ορατά. Βέβαια, υπάρχουν και οι μεγάλοι επώνυμοι σχεδιαστές μόδας που φέρνουν μεγάλες αποτυχίες στο χώρο της μόδας. Κάθε χρόνο, οι ιδέες στον κόσμο της μόδας δεν σταματούν να μας εκπλήσσουν. Οι couturiers έρχονται με πραγματικά απίστευτα ρούχα αλλά, μερικές φορές, ακόμη και οι Θεοί της μόδας κάνουν λάθη. Ας δούμε μερικά από αυτά:
Ο Karl Lagerfeld και το κείμενο του Κορανίου στο φόρεμα
Υπάρχουν έργα όπου η πολιτιστική ιδιοποίηση είναι τόσο έντονη που είναι δύσκολο να κλείσουμε τα μάτια σε αυτήν. Τέτοια σκάνδαλα συμβαίνουν ακόμη και με εμβληματικούς οίκους μόδας, με καθιερωμένες παραδόσεις. Αυτό ακριβώς συνέβη στην περίπτωση της συλλογής που δημιούργησε ο Karl Lagerfeld, όπου το θέμα συζήτησης ήταν το μπούστο του φορέματος που έδειξε στην πασαρέλα η Claudia Schiffer, κατά τη διάρκεια της επίδειξης της συλλογής άνοιξη – καλοκαίρι 1994. Τα κοσμήματα ήταν περίεργα και στο φόρεμα ήταν κεντημένοι στίχοι από το Κοράνι. Αυτό προκάλεσε οργή στους Ισλαμιστές, για τους οποίους μια τέτοια ενέργεια ήταν ξεκάθαρη βεβήλωση του ιερού τους βιβλίου. Ο έκπληκτος σχεδιαστής εξήγησε ότι δεν είχε ιδέα τι χαρακτήρα είχαν οι φράσεις που τοποθέτησε, γιατί πίστευε ότι αυτό ήταν απλώς ένα αραβικό ποίημα αγάπης.
Στο τέλος, η μάρκα παραδέχτηκε το λάθος της και ζήτησε επίσημα συγγνώμη από τη μουσουλμανική κοινότητα, επειδή χρησιμοποίησε ακούσια τα λόγια του Κορανίου ως διακοσμητικά στοιχεία. Φορέματα αξίας χιλιάδων δολαρίων κάηκαν όλα. Ο οίκος μόδας ζήτησε, επίσης, από τους φωτογράφους να καταστρέψουν τις φωτογραφίες των μοντέλων ή να δεσμευτούν ότι δεν θα τις χρησιμοποιήσουν. Φυσικά, δεν τήρησαν όλοι αυτή την υπόσχεση, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ακόμα εικόνες της ίδιας συλλογής στο διαδίκτυο.
Valentino και η ανοιξιάτικη συλλογή αφρικανικής έμπνευσης
Αναζητώντας την ομορφιά, οι σχεδιαστές συχνά στρέφονται στα επιτεύγματα άλλων πολιτισμών. Αυτή τη φορά ξεχώρισε η συλλογή του οίκου μόδας Valentino για τη σεζόν άνοιξη – καλοκαίρι 2016. Στην εποχή της μεταναστευτικής κρίσης, έμπνευση για δημιουργία αποτέλεσε η κατάσταση των προσφυγών. Πολλοί από αυτούς πέθαναν φεύγοντας από τον πόλεμο, προσπαθώντας να φτάσουν στην Ιταλία. Οι σχεδιαστές του Valentino, θέλησαν να τους αποτίσουν φόρο τιμής και σχεδίασαν ρούχα που παρουσίαζαν την ιδέα της ανεκτικότητας για μια διαφορετική κουλτούρα λαών, από διαφορετικά μέρη του κόσμου. Δυστυχώς, αυτό το σοφό μήνυμα χάθηκε στην πορεία και η ίδια η συλλογή θεωρήθηκε από πολλούς ως πολιτιστική ιδιοποίηση.
Οργή προκάλεσε το γεγονός πως είχαν αποτυπώσει ιθαγενείς Κενυάτες ως φόντο για λευκά μοντέλα, ντυμένα με την Αφρική. Κύμα κριτικής έπληξε και το επίσημο show της συλλογής, όπου μόλις 8 έγχρωμες γυναίκες εμφανίστηκαν ανάμεσα σε δεκάδες μοντέλα. Οι σχεδιαστές του Valentino εξεπλάγησαν από αυτή την αρνητική υποδοχή. Σύμφωνα με τους σχεδιαστές, τα δυτικά μοντέλα με πολύχρωμα αφρικανικά ρούχα θα έπρεπε να έχουν τονίσει τον μεγάλο σεβασμό για την κουλτούρα αυτής της ηπείρου.
Alexander McQueen και το Ναυτικό από την Αιθιοπία
Ο οίκος μόδας Alexander McQueen συνδέεται συνήθως με υπέροχα και αστραφτερά σχέδια. Ωστόσο, την άνοιξη του 2017, ένα από αυτά, αντί για χαρά, προκάλεσε κύμα αγανάκτησης. Όλα, χάρη σε ένα μαύρο βελούδινο σακάκι, διακοσμημένο με αστραφτερές απλίκες ηλίανθου. Το πρόβλημα για πολλούς θεατές ήταν ότι έμοιαζε πάρα πολύ με το Kaba, το παραδοσιακό νυφικό στην Αιθιοπία και την Ερυθραία. Το μαύρο πέπλο κεντημένο με χρυσό, φοριέται από εκπροσώπους της αφρικανικής κοινότητας της Habesha, μόνο για ειδικές περιστάσεις.
Άρχισε αμέσως μια έντονη συζήτηση στο διαδίκτυο. Σύμφωνα με τους σχολιαστές, ο οίκος μόδας θα έπρεπε να πληρώσει φόρο τιμής στην κουλτούρα από την οποία πήρε το σχέδιο του και να μην το δημοσιοποιήσει ως έμπνευσή του.
Ελίδου Νόνη, Ενδυματολόγος/ Στυλίστρια
