Η ηφαιστειότητα αποτελεί δημιουργό αιτία των ορογενέσεων και θαλασσών παγκοσμίως. Στην Αρχή των Πάντων υπήρξε το μάγμα από τις εκρήξεις των ηφαιστείων. Υπάρχουν και σήμερα ενεργά ηφαίστεια π.χ. Στρόμπολη, Λίπαρι στην Ιταλία όπου εκτοξεύονται κομμάτια λάβας που δημιουργούν νέο έδαφος. Ηφαιστειογενή νησιά υπάρχουν πολλά όπως στην Ελλάδα η Σαντορίνη, στην Αμερική η Χαβάη, στην Ισπανία τα Κανάρια Νησιά κι αλλού.
Μέσα στο μάγμα, λάβα που εκχύνεται από τα ηφαίστεια περιέρχονται όλα εκείνα τα ορυκτά, η επεξεργασία των οποίων από τον άνθρωπο δίνει λύση στις ανάγκες του. Σε όλους τους τομείς της βιομηχανίας και όχι μόνο, χρησιμοποιούνται στοιχεία κι ενώσεις από αυτά τα ορυκτά τα οποία μετά την επεξεργασία τους έχουν μεγάλο κόστος. Μετά τη λάβα που εκρήγνυται από τα ηφαίστεια ακολουθούν διεργασίες όπως η ιζηματογένεση, η μεταμόρφωση, η πηγματιτική, η πνευματολυτική, η υδροθερμική φάση με τις οποίες συντελούνται διεργασίες δεμένες με τη δημιουργία του ορυκτού πλούτου.
Αναφέρουμε το παράδειγμα του διαμαντιού. Προέρχεται από μεγάλο βάθος, από το πέτρωμα κιμπερλίτη το οποίο δημιουργείται σε μεγάλα βάθη, μεγάλες πιέσεις και θερμοκρασίες. Είναι άμεσα συνδεδεμένο με εκρήξεις ηφαιστείων και διεργασιών τους. Άλλα παραδείγματα ηζυματογενούς προέλευσης είναι ο προσχωματικός χρυσός ενώ υδροθερμικής προέλευσης και πνευματολυτιγικής προέλευσης είναι ορυκτά του ψευδαργύρου όπως ο σφαλερίτης, μόλυβδου όπως ο γαληνίτης, ενώ πολλές παραγεννέσεις ορυκτών είναι συνδεδεμένες με αυτά. Είναι πασιφανές ότι οι διαρκείς εκρηξιγενείς διαδικασίες επί της επιφάνειας του εδάφους και υποθαλάσσια, όπως η δημιουργία μαγγανίου, δημιουργούν συνεχώς στερεό φλοιό στη Γη διαμέσου των γεωλογικών ετών.
Χρήστος Γερμαντζίδης, Δρ. Γεωλογίας-Ορυκτολογίας, Πανεπιστημίου Γκέτινγκεν Γερμανίας
