Η 20Η Ιανουαρίου έχει θεσπιστεί ως Παγκόσμια Ημέρα των πιγκουίνων. Τα τόσο περίεργα, αξιολάτρευτα και αγαπημένα πτηνά που, κατά κύριο λόγο, ζούνε, επιβιώνουν και αναπαράγονται στην νοτιότερη ήπειρο του πλανήτη μας. Υπάρχουν, συνολικά, δεκαοχτώ είδη πιγκουίνων. Οι Αυτοκρατορικοί Πιγκουίνοι είναι το ψηλότερο είδος, με το ύψος τους να φτάνει και κάποιες φορές να ξεπερνά τα 1,2 μέτρα, ενώ ζυγίζουν έως και 40 κιλά. Από την άλλη, το μικρότερο είδος πιγκουίνων είναι οι Μπλε Πιγκουίνοι, που φτάνουν μόλις και με δυσκολία τα 40 εκατοστά. Το γρηγορότερο, πάντως, είδος είναι ο Πιγκουίνος Γκεντού, ο οποίος μπορεί να φτάσει ταχύτητες κολύμβησης έως και τα 35 χλμ. την ώρα. Όλα τα είδη πιγκουίνων, εκτός από δύο, αναπαράγονται σε μεγάλες αποικίες που αποτελούνται από έως και χίλια πουλιά. Αν και εξαρτάται, μερικές φορές, από το είδος, πολλοί πιγκουίνοι θα ζευγαρώσουν με τον ίδιο σύντροφο, σε κάθε αναπαραγωγική περίοδο.
ΠΩΣ ΑΝΑΠΑΡΑΓΟΝΤΑΙ ΟΙ ΠΙΓΚΟΥΙΝΟΙ
Η αναπαραγωγή των πιγκουίνων αποτελεί, για όλα τα είδη, το σημαντικότερο «κεφάλαιο» της ζωής τους και ένα από τα κορυφαία δρώμενα της εξελικτικής πορείας των οργανισμών, ανεξαρτήτως ταξινομικής μονάδας τους. Ο τρόπος με τον οποίο αυτή διαδραματίζεται, αποτελεί υπόδειγμα συνεργασίας και αντοχής, στοιχεία χωρίς τα οποία θα ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθεί η αναπαραγωγή, κάτω από τις δεδομένες συνθήκες επιβίωσής τους. Ωστόσο, οι «νόμοι» της ζωής και της εξέλιξης είναι σκληροί. Αυτά, τα ίδια πτηνά που σχεδόν θυσιάζονται για να φέρουν στον κόσμο τους απογόνους τους, αλλάζουν στάση αμέσως μόλις συμβεί μια καθοριστική απώλεια. Εάν ένας από τους εταίρους τους πεθάνει ή σκοτωθεί κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής, ο επιζών γονέας εγκαταλείπει το αυγό ή τα μικρά του και πάει πίσω στη θάλασσα για να τραφεί, κάτι που σημαίνει ότι είναι αδύνατον να επιβιώσει ο απόγονος, χωρίς την παρουσία και των δύο γονέων.
Ορισμένα είδη δημιουργούν φωλιές για τα αυγά τους από βότσαλα και χαμένα φτερά. Οι αυτοκρατορικοί πιγκουίνοι αποτελούν εξαίρεση: επωάζουν ένα αυγό κάθε αναπαραγωγική περίοδο στην κορυφή των ποδιών τους. Κάτω από μια χαλαρή πτυχή του δέρματός τους, βρίσκεται μια περιοχή χωρίς φτερά, με υψηλή συγκέντρωση αιμοφόρων αγγείων που διατηρούν το αυγό ζεστό. Σε ορισμένα μάλιστα είδη, είναι ο αρσενικός πιγκουίνος αυτός που αναλαμβάνει την επώαση των αυγών, ενώ τα θηλυκά μπορεί να κυνηγούν για εβδομάδες. Μόλις γεννηθεί το μικρό, ο αρσενικός το ταΐζει με γάλα που παράγει από τον οισοφάγο του. Οι γονείς πιγκουίνοι, τόσο οι αρσενικοί, όσο και οι θηλυκοί, φροντίζουν τα παιδιά τους για αρκετούς μήνες, έως ότου οι νεοσσοί είναι αρκετά ισχυροί για να κυνηγούν φαγητό από μόνοι τους. Τέλος, αξίζει να γνωρίζουμε ότι, παρά την έλλειψη ορατών αυτιών, οι πιγκουίνοι έχουν εξαιρετική ακοή και βασίζονται σε ειδικά καλέσματα, για να προσδιορίσουν τους συντρόφους τους, όταν επιστρέφουν στους πολυσύχναστους χώρους αναπαραγωγής.
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΠΙΓΚΟΥΙΝΩΝ
Μόλις δύο είναι τα βασικά στοιχεία που κυριαρχούν στο παρασκήνιο του αναπαραγωγικού κύκλου της ζωής του πιγκουίνου. Το πρώτο είναι οι ακραίες, δυσμενέστατες, καιρικές συνθήκες που έχουν επιλεγεί για την αναπαραγωγή. Κανένας άλλος ανώτερος οργανισμός δεν επιλέγει τον χειμώνα της Ανταρκτικής για να αναπαραχθεί, πολύ περισσότερο όταν είναι άμεσα εκτεθειμένος στο εξωτερικό περιβάλλον. Το δεύτερο, όμως, είναι η συνεργασία και για την ακρίβεια, η συνεργασία που εμπεριέχει την αυταπάρνηση. Κανένας από τους δύο συντρόφους δεν εγκαταλείπει αυτό το οποίο αναλαμβάνει εξ αρχής και προσπαθεί να το διεκπεραιώσει. Οι προσπάθειες δεν έχουν πάντοτε αίσιο τέλος για όλους τους Πιγκουίνους, το αντίθετο μάλιστα, καθώς υπάρχουν πολλές απώλειες. Ωστόσο, η επιμονή στον σκοπό είναι αυτό που αξίζει να παρατηρήσει κανείς στον πιγκουίνο και που, τελικά, χαρακτηρίζει αυτόν τον υπεύθυνο οργανισμό.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΠΙΓΚΟΥΙΝΩΝ
Ο μέσος ετήσιος ρυθμός επιβίωσης των πιγκουίνων έχει μετρηθεί σε 95,1%, με μέσο προσδόκιμο ζωής τα 19,9 χρόνια. Οι ίδιοι οι ερευνητές υπολόγισαν ότι το 1% των πιγκουίνων που εκκολάφθηκαν θα μπορούσε να φθάσει σε ηλικία 50 ετών και άνω. Πάντως, το είδος του Αυτοκρατορικού Πιγκουίνου, κατά κύριο λόγο, περιλαμβάνει ενήλικες από πέντε ετών και άνω διότι, δυστυχώς, μόνο το 19% των νεοσσών επιβιώνουν κατά το 1ο έτος της ζωής τους.
Ίλια Μπανταβάνη, Δημοσιογράφος
