Ετυμολογία πολέμου, έννοια και δεινά
Ένα πράγμα που είναι σαφές μέσα στους αιώνες είναι ότι αφενός η ιστορία επαναλαμβάνεται και αφετέρου ότι η ανθρωπότητα δεν μαθαίνει από τα λάθη της.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, μαθαίνοντας την ετυμολογική ανάλυση της λέξης πόλεμος.
Η λέξη πόλεμος προέρχεται από το ομηρικό ρήμα πελεμίζω, που σημαίνει «πολεμώ», με αρχική σημασία «φοβίζω τον εχθρό» (από υποθετικό τύπο πέλεμα, δηλαδή «τρόμος, φόβος» και μάλιστα «κραδαίνοντας τη λόγχη», αφού η λέξη είναι ομόρριζη τού πάλλω).
Σε ότι αφορά τώρα την έννοια, μάλλον οι περισσότεροι γνωρίζουμε ότι ο πόλεμος είναι η έσχατη μορφή ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ των αντιμαχομένων.
Πιο αναλυτικά, ο πόλεμος είναι μια κατάσταση σύγκρουσης μεταξύ εθνών, πολιτειών, οργανισμών και κοινωνικών ομάδων, που χαρακτηρίζεται από τη χρήση ένοπλης βίας μεταξύ των μαχόμενων ή κατά των πολιτών.
Είναι μια σειρά από στρατιωτικές εκστρατείες, μεταξύ δύο ή περισσότερων αντίπαλων πλευρών, που περιλαμβάνουν μια διαμάχη σχετικά με την ανεξαρτησία, τα εδάφη, οικονομικούς πόρους ή απλά, διαφορά ιδεολογίας.
Αφού ξεκαθαρίσαμε, λοιπόν, την εννοιολογική αποσαφήνιση του όρου, ήρθε η στιγμή να εξετάσουμε τους ενεργούς πολέμους στον πλανήτη μας αυτή τη στιγμή που, όπως διαφαίνεται, θα παίξουν ουσιαστικό ρόλο και μέσα στο 2024.
Πόλεμοι ενεργοί και υπεύθυνοι για αλλαγές στο παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι.
Ο κόσμος στην μετά Covid 19 εποχή, έχει αλλάξει δραματικά, καθώς οι άνθρωποι είναι πιο εξαντλημένοι, σωματικά και ψυχικά και πιο απομυζημένοι οικονομικά από ποτέ.
Επιπροσθέτως και σαν απόρροια όλων των παραπάνω, ήρθαν να προστεθούν οι πόλεμοι . Πόλεμοι που ξεκίνησαν κάποιοι νωρίτερα από το 2022, συνεχίζουν να υφίστανται μέχρι και σήμερα και όπως φαίνεται, θα συνεχίσουν να υφίστανται και μέσα στο 2024.
Πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας
Το τηλεοπτικό διάγγελμα του Βλαντιμίρ Πούτιν στον ρωσικό λαό, στις 24 Φεβρουαρίου του 2022, αναφορικά με την κατάσταση στο Ντονμπάς, το κρίσιμο σημείο στο οποίο είχε φτάσει και η ύπαρξη της Ουκρανίας ως αναφαίρετο μέρος της ρωσικής ιστορίας, του πολιτισμού και του πνευματικού χώρου, ήταν το εφαλτήριο για την έναρξη του πολέμου μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Οι απώλειες Ουκρανών και Ρώσων στρατιωτών, που έχουν χάσει τη ζωή τους από την έναρξη του πολέμου έως σήμερα, πλησιάζουν τις 500.000, ωστόσο ο αριθμός του ακριβούς απολογισμού είναι δύσκολο να εκτιμηθεί, καθώς η Μόσχα πιστεύεται ότι συστηματικά υποεκτιμά τους νεκρούς και τους τραυματίες του πολέμου.
Μέχρι στιγμής, πάντως, δε διαφαίνονται σημάδια υποχώρησης, τόσο από το Κίεβο, όσο και από τη Μόσχα, καθώς καμία από τις δύο πλευρές δε δείχνει πραγματική διάθεση για ειρηνευτικές συνομιλίες. Πέρα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, στον ορίζοντα του 2024 σκιαγραφούνται αρκετές άλλες πιθανές εστίες διενέξεων ανά τον κόσμο.
Πόλεμος Ισραήλ-Γάζα.
Ο πόλεμος μεταξύ παλαιστινιακών οργανώσεων, υπό την ηγεσία της Χαμάς και του Ισραήλ, ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν ένοπλοι Παλαιστίνιοι εισέβαλαν στα ισραηλινά εδάφη και επιτέθηκαν εναντίον αμάχων Ισραηλινών, που συμμετείχαν σε μουσικό φεστιβάλ, γεγονός που συνιστά τη μεγαλύτερη τρομοκρατική ενέργεια από συστάσεως του κράτους του Ισραήλ.
Μία ημέρα αργότερα, ξεκίνησε η Ισραηλινή αντεπίθεση, με συνεχείς βομβαρδισμούς και ολικό αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας, καθώς και συμπλοκές στη Δυτική Όχθη και στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο. Οι παλαιστινιακές ομάδες ονόμασαν την επίθεσή τους, «Επιχείρηση Κατακλυσμός του Αλ-Άκσα» και το Ισραήλ ονόμασε την αντεπίθεσή του, «Επιχείρηση Σιδερένια Ξίφη».
Παράλληλα, σε όλο τον κόσμο έγιναν πάρα πολλές διαδηλώσεις κατά του πολέμου Χαμάς-Ισραήλ, ενώ ο ΟΗΕ ανέφερε πως υπάρχει σοβαρός κίνδυνος γενοκτονίας στη Γάζα, καθώς πρόκειται για την πιο πολύνεκρη επίθεση από καταβολής του κράτους, το 1948.
Στις Ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις αντίποινων στη Λωρίδα της Γάζας, έχουν σκοτωθεί 20.195 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους γυναίκες, παιδιά και έφηβοι, ενώ έχουν τραυματιστεί άλλοι 54.918, σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο απολογισμό του υπουργείου Υγείας της Χαμάς.
Οι εχθροπραξίες ανάγκασαν 1,9εκ. κατοίκους του Παλαιστινιακού θυλάκου ή, με άλλα λόγια, το 85% του πληθυσμού, να εγκαταλείψει τα σπίτια του. Την μικρή περιοχή απειλεί, πλέον, λιμός, ενώ τα περισσότερα νοσοκομεία έχουν τεθεί εκτός λειτουργίας.
Αναφορικά με την εξέλιξη του πολέμου αυτού, από τη μία χρονιά στην επόμενη, δε φαίνεται να βρίσκεται άμεσα μια μόνιμη λύση, παρά μόνο περιοδικές εκεχειρίες, στο βωμό διάσωσης ομήρων εκατέρωθεν.
Αβέβαιο το παγκόσμιο μέλλον για ειρήνη.
Αναφορικά με το καινούριο έτος, αισιοδοξία εγείρει το γεγονός ότι η Κίνα δεν έχει εισβάλει για την ώρα στην Ταϊβάν, παρά τις αμέτρητες στρατιωτικές ασκήσεις γύρω από τις θάλασσές της, η νέα κούρσα εξοπλισμών που ήδη έχει δρομολογηθεί, ωστόσο, αφήνει όλα τα άσχημα σενάρια, ακόμα και μια πυρηνική επίθεση, ανοιχτά.
Η άφιξη του 2024 δε σημαίνει ότι χρειάζεται να σκάψουμε λαγούμια στην πίσω αυλή των σπιτιών μας, αλλά ότι ενδεχομένως να βρεθούμε παγκοσμίως σε μια πιο επισφαλή θέση από αυτή που έχουμε δει εδώ και δεκαετίες. Τα καλά νέα είναι ότι, τα χειρότερα που αναμένονταν, δε συνέβησαν φέτος, ίσως ούτε το επόμενο έτος και με περίσσια αισιοδοξία, ίσως και ποτέ.
Φωτεινή Παπάζογλου, Δημοσιογράφος
