Όλοι μας, λίγο – πολύ, θα έχουμε παρακολουθήσει κάποια ροκ ή ακόμα καλύτερα, μέταλ συναυλία και αν πάλι όχι, έχουμε σίγουρα συναντήσει τη διάσημη χειρονομία (devil horns στην «επιστημονική» ονομασία), με τα δύο τεντωμένα δάχτυλα (δείκτης – μικρός) και τα υπόλοιπα σε γροθιά, η οποία αποτελεί εδώ και δεκαετίες ένα σύμβολο πασίγνωστο. Θα δούμε, βέβαια, και άλλες ονομασίες της εν’ λόγω χειρονομίας, όπως Sing Of The Horns, Devil’s Horns, El Diablo, Sign of Satan, Goat Horns, Mano Cornuto, Evil Fingers, Metal Horns, Devil Sign, Diabolicus κ.α.
Ποιος συμβολισμός, άραγε, κρύβεται πίσω από την χειρονομία αυτή και από πότε χρησιμοποιείται; Σύμφωνα με αρχικές εικασίες, το χέρι σχηματίζει τα κέρατα του διαβόλου και θεωρείται σύμβολο του Σατανά και όλης αυτής της παρανοϊκής αντίληψης περί δαιμονίων. Για τους περισσότερους, βέβαια, είναι απλά μια χειρονομία που έχει γίνει… παράδοση στις συναυλίες του σκληρού ήχου.
Ποιος είναι, όμως, ο εμπνευστής της;
ΜΑΧΗ ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΝΗΚΕΙ Η ΠΡΩΤΙΑ!
Ο Gene Simmones του συγκροτήματος Kiss, θεωρεί ότι ανήκει στον ίδιο και για τον λόγο αυτό αποφάσισε να υποβάλει αίτηση ώστε να… κατοχυρώσει την κίνηση αυτή, την οποία ισχυρίζεται ότι έκανε γνωστή κατά τη διάρκεια της περιοδείας «Hotter Than Hell» του 1974. Ο Simmons ζήτησε, ουσιαστικά, να του αποδίδονται τα… οφειλόμενα κάθε φορά που κάποιος καλλιτέχνης (σε live ή εκτός σκηνής εμφανίσεις) κάνει τη χειρονομία!
Βέβαια, σε ό, τι αφορά τη μουσική βιομηχανία, άλλος φέρεται να έφερε στην δημοσιότητα την συγκεκριμένη κίνηση και μάλιστα πολύ νωρίτερα.
Ο John Lennon, στο μακρινό 1966, στο εξώφυλλο του single «Yellow Submarine/Eleanor Rigby», φαίνεται ξεκάθαρα ότι χρησιμοποιεί τη χειρονομία αυτή. Μουσικά, αυτή η χειρονομία είναι συνδεδεμένη άμεσα με την Heavy Metal κοινότητα και την κουλτούρα της, με την γνωστή ρήση «Horns Up» να την συνοδεύει.
Τη βλέπουμε, ωστόσο, να χρησιμοποιείται ευρέως από άτομα που δεν έχουν καμία σχέση με τον χώρο αυτό, ούτε με το Rock And Roll γενικότερα.
Έχει αποτελέσει, σε πολλές περιπτώσεις, «σήμα κατατεθέν» σε διάφορες παραλλαγές για εμπορικές δραστηριότητες.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ, Ο ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Τί πραγματικά κρύβεται, πίσω από αυτή την κίνηση;
Μήπως τελικά όλα αυτά τα άτομα ανήκουν σε κάποια «μυστική» οργάνωση, σε κάποια συγκεκριμένη πολιτική, θρησκευτική ή κοινωνική ομάδα ή μήπως πρεσβεύουν κάποιο μυστικιστικό «ιδεώδες»; Μήπως πρόκειται πάλι περί κάποιας «θεωρίας συνομωσίας»;
Silvio Berlusconi
Πάμε σιγά – σιγά, να δούμε που βρίσκεται η ιστορική πραγματικότητα της χειρονομίας αυτής, τι αντιπροσωπεύει, που ξεκινάει ο μύθος και αν σχετίζεται δίκαια με την Heavy Metal μουσική «κουλτούρα» ή όχι.
Πριν περάσουμε στη διερεύνηση της συγκεκριμένης χειρονομίας, καλό θα ήταν να διευκρινίσουμε, καταρχάς, ότι αποτελεί καθαρά μια παρεξήγηση η συσχέτισή της με τους αναφερόμενους ως «Ιλλουμινάτι», καθώς δεν βρίσκεται πίσω απ’ όλα η κοινότητα των «Πεφωτισμένων», απλώς κάποιοι κύκλοι θεώρησαν καλό να τους εμπλέξουν και σ’ ένα ακόμα πέπλο μυστηρίου που καλύπτει το «σύμβολο των κεράτων».
Από την άλλη, ενδέχεται να ισχύει και το ρητό, «όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά», καθώς δεν εξηγείται αλλιώς η χρήση της χειρονομίας αυτής από τόσους ανθρώπους, επιστήμονες, καλλιτέχνες, πολιτικούς, θρησκευτικούς ηγέτες κλπ, οι οποίοι ουδεμία σχέση έχουν με τη ροκ κουλτούρα.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ-ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ
Θα ξεκινήσουμε την έρευνα/ανάλυσή μας, κάνοντας μια προσπάθεια να βρούμε τη θρησκευτική σημειολογία και σημασία της χειρονομίας αυτής, απ’ όλες τις πλευρές, όσο δύσκολο και μπερδεμένο κι αν είναι, καθώς συναντάται σε διάφορες εποχές, κουλτούρες, φιλοσοφικά ρεύματα και θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Μια πρώτη ένδειξη και παρουσία της, βρίσκουμε σε μια επιτύμβια πλάκα στην Αρχαία Ελλάδα, χρονολογούμενη τον 1ο αιώνα π.Χ., ενώ θεωρείται ότι υπάρχει και σε άλλα γλυπτά εκείνης της εποχής και έκτοτε, μεταδόθηκε στον μεταγενέστερο ρωμαϊκό πολιτισμό.
Αρχαία Ρωμαϊκή απεικόνιση σάτυρου σε γλυπτό, με την ίδια χειρονομία.
Στη σύγχρονη εποχή, συναντάμε τη χειρονομία αυτή στη «Wicca», μια θρησκεία η οποία εισήχθη στο κοινό το 1954, από τον Gerald Gardner, αποτελεί παρακλάδι του παγανισμού και στηρίζει τη φιλοσοφία της στη δύναμη της φύσης. Κυριαρχείται από τον δυισμό και έχει δύο βασικές θεότητες – τη θηλυκή «Θεά της Σελήνης» και τον αρσενικό «Θεό με τα Κέρατα» (όχι κακό), τον οποίο προσομοιάζουν με τη συγκεκριμένη κίνηση, ενώ η βασική αρχή της Wicca είναι: «Κάνε οτιδήποτε θέλεις, εφόσον δεν πληγώνει κανένα».
Στον Ινδουισμό ονομάζεται «Apana Yogic Mudra» και μεταφερόμενη στην κλασική ιερή ινδική χορογραφία, συμβολίζει το «λιοντάρι».
Επίσης, τη βρίσκουμε στον Βουδισμό με μια παρόμοια κίνηση, η οποία ονομάζεται «Karana Mudra» και χρησιμοποιείτο συχνά από τον Gautama Buddha, ως αποτρεπτική προστασία απέναντι σε αρνητικές σκέψεις και διαθέσεις, ενώ υπήρξε συνώνυμο της απομάκρυνσης δαιμόνων.
Αποτελεί μια κίνηση που έχει περάσει και στην φιλοσοφία της Yoga, αποσκοπώντας στην απομάκρυνση οποιασδήποτε μορφής αρνητικής ενέργειας, άγχους, φόβου, κατάθλιψης κλπ, ενώ επιφέρει θετικά συναισθήματα.
Άξια επισήμανσης εδώ είναι η ομοιότητα που παρουσιάζει με την χειρονομία ευλογίας που χρησιμοποιείται στην Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία και τους Ιερείς, ενάντια στο «κακό μάτι» ή αλλιώς, την επονομαζόμενη στην Χριστιανική ορολογία «βασκανία» και απεικονίζεται σε αγιογραφίες.
Η παγκόσμια ιστορία έχει να μας παρουσιάσει πολλά τέτοια παραδείγματα.
Τη χειρονομία αυτή θα τη δούμε ακόμα και στην «έβδομη τέχνη», με τον πολύ γνωστό κι επιτυχημένο ηθοποιό Marlon Brando, στην ταινία «Guys And Dolls» του 1955, να την κάνει, τραγουδώντας το «Luck Be A Lady», για να φέρει τα λεγόμενα «snake eyes» στο παιχνίδι, με κέρδος τις «ψυχές» των τζογαδόρων.
Όσο παράξενο και αν ακούγεται, η συγκεκριμένη χειρονομία χρησιμοποιήθηκε πολλάκις από τον Walt Disney στις κινηματογραφικές του παραγωγές κινουμένων σχεδίων και όχι μόνο.
Τέλος, θα δούμε τα «κέρατα του διαβόλου» και σε διάφορες λαϊκές παραδόσεις, όπου κυριαρχούν, κυρίως, στην κουλτούρα των μεσογειακών χωρών.
Ας μη γελιόμαστε, τα «κέρατα του διαβόλου» δεν αποτελούν τίποτα άλλο παρά μια ακόμα δεισιδαιμονική κίνηση, όπως πολλές άλλες που κάνουμε αυθόρμητα (π.χ. το χτύπημα του χεριού μας σε κάποια ξύλινη επιφάνεια), για να κρατήσουμε μακριά μας οτιδήποτε “κακό”!
Φωτεινή Παπάζογλου, Δημοσιογράφος
