Το χρονικό της δημιουργίας του ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ αποτελεί ένα ερώτημα που μέχρι σήμερα δεν έχει απαντηθεί πλήρως. Η «Μεγάλη Έκρηξη», το λεγόμενο Big Bang, πρόκειται για την επικρατέστερη μέχρι στιγμής θεωρία που περιγράφει το πως και πότε δημιουργήθηκε το σύμπαν. Τι είναι όμως αυτό το περίφημο Big Bang και τί ακριβώς συνέβη;
Ακούστε την ανάγνωση του άρθρου
Το Big Bang και η αρχή της ύλης
Ο όρος Big Bang χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον αστρονόμο Φρεντ Χόιλ σε ραδιοφωνική εκπομπή του BBC, το κείμενο της οποίας δημοσιεύθηκε το 1950. Ο Χόιλ χρησιμοποίησε τον όρο ειρωνικά αλλά παρόλα αυτά ο όρος επικράτησε, αποβάλλοντας το ειρωνικό του περιεχόμενο.
Το Big Bang είναι κάτι σαν το σημείο εκκίνησης δηλαδή η στιγμή που δημιουργήθηκε το σύμπαν. Ωστόσο, ο κόσμος συχνά μπερδεύει το Big Bang με μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για μια ιδέα. Με μια άλλη περιγραφή θα το χαρακτηρίζαμε ως ένα μοντέλο που μας επιτρέπει να μάθουμε τι συνέβη. Παράλληλα αυτό το μοντέλο μας επιτρέπει να εξελίξουμε τις ήδη υπάρχουσες θεωρίες, καθώς δεν είναι απόλυτα γνωστό το τι ακριβώς υπήρχε εκείνη τη στιγμή.
Πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια, όλη η ύλη στο Σύμπαν προέκυψε από μια ακαριαία στιγμή λόγω μιας βίαιης έκρηξης. Το γεγονός αυτό επεκτάθηκε με γρήγορο ρυθμό, ενώ η θερμοκρασία διπλασιάζονταν σε μέγεθος κάθε 10^(-34) δευτερόλεπτα και δημιουργήθηκε ένας φουσκωμένος χώρος. Μέσα σε ένα μικρό κλάσμα του δευτερολέπτου όλες οι δυνάμεις που σχηματίστηκαν, διαχωρίστηκαν.
Η ενέργεια μεταβλήθηκε σε σωματίδια ύλης και αντιύλης, τα οποία εξαϋλώθηκαν. Μέσα σε αυτό πρώτο το δευτερόλεπτο αρχίζουν να σχηματίζονται τα πρωτόνια και τα νετρόνια. Τα πρωτόνια με τους κύκλους πρωτονίων και τους κύκλους CNO δημιούργησαν τα ελαφριά στοιχεία, σχηματίζοντας πυρήνες υδρογόνου. Ταυτόχρονα σημειώνεται και η ύπαρξη μιας τεράστιας ροής νετρονίων από όπου προέκυψαν βαρύτερα στοιχεία.
Δημιουργία των υπόλοιπων στοιχείων
Όλα αυτά τα στοιχεία διασπείρονται όσο το σύμπαν διαστέλλεται. Όσο το σύμπαν διαστέλλεται δημιουργείται ένα ομογενές νέφος αερίων. Η θερμοκρασία του σύμπαντος πέφτει όσο αυτό διαστέλλεται και συνεπώς η ακτινοβολία του μελανός σώματος των στοιχείων μειώνεται. Η περίοδος στην οποία περνάει το σύμπαν ονομάζεται σκοτεινή περίοδος. Όλη η ενέργεια από την Μεγάλη Έκρηξη που είναι ορατή σαν φως έχει χαθεί οπότε το σύμπαν είναι σκοτεινό μέχρι τη δημιουργία άστρων λόγω της βαρύτητας.
Εάν οι διαστάσεις του νέφους είναι μεγαλύτερες, σε τάξη μεγέθους, από το μήκος Jeans τότε η πίεση που οφείλεται στη θερμική κίνηση των μορίων του αερίου, παύει να αντισταθμίζει τη βαρυτική έλξη. Έτσι, δημιουργείται ένας πρωτοαστέρας. Μετά από κάποιο διάστημα οι πρωτοαστέρες εντάσσονται στη κύρια ακολουθία. Στη κύρια ακολουθία λόγω των βαρυτικών δυνάμεων τα αστέρια σχηματίζουν τους γαλαξίες.
Μεσοαστρικός χώρος
Ο μεσοαστρικός χώρος είναι ψυχρός οπότε οι αστέρες που είναι θερμότεροι εκπέμπουν ακτινοβολία για να εξισορροπήσουν θερμικά με το περιβάλλον. Στη συνέχεια η θερμότητα αυτή εκπέμπεται όσο γίνονται θερμοπυρηνικές αντιδράσεις στους πυρήνες των αστέρων. Οι αντιδράσεις αυτές ταυτόχρονα δημιουργούν και βαρέα στοιχεία. Εάν οι αντιδράσεις όμως σταματήσουν, ο αστέρας ψύχεται με αποτέλεσμα να «καταρρέει», δηλαδή να συστέλλεται. Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που η μάζα του αστέρα είναι μεγάλη η «κατάρρευση» είναι καταστροφική και ακολουθείται από έκρηξη.
Εξαιτίας της έκρηξης στον μεσοαστρικό χώρο διασκορπίζεται η ύλη του άστρου. Συνεπώς με την έκρηξη, η ύλη που διασκορπίζεται στο σύμπαν δημιουργεί νέα βαρύτερα στοιχεία. Αυτά με τη σειρά τους σχηματίζουν νέους αστέρες και έτσι όλη αυτή η διαδικασία αποτελεί έναν συνεχόμενο κύκλο. Με παρόμοιο τρόπο σε μικρότερη κλίμακα γύρω από τον αστέρα, λόγω της βαρυτικής έλξης, δημιουργούνται οι πλανήτες.
Με το πέρασμα του χρόνου το σύμπαν διαστέλλεται, οι γαλαξίες απομακρύνονται, οι αστέρες γεννιούνται και πεθαίνουν και φτάνουμε στη σημερινή μορφή του σύμπαντος. Όμως η σημερινή μορφή είναι μια παρελθοντική μορφή καθώς, εξαιτίας των αποστάσεων, βλέπουμε το φως που έχει εκπεμφθεί έως και εκατομμύρια χρόνια πριν, το οποίο φτάνει τώρα στη Γη.
Σκάναρε και ακολούθησε την έρευνα:
Γεωργία Γαϊδατζή, Δημοσιογράφος
