«Πιστεύω ότι η μελέτη του Σύμπαντος πρέπει να τοποθετηθεί στην πρώτη θέση ανάμεσα σε όλα τα φυσικά φαινόμενα που μπορούν να κατανοηθούν. Κι αυτό, γιατί έρχεται πριν από όλα τ’ άλλα σε μεγαλείο, εξαιτίας του παγκόσμιου χαρακτήρα της. Επίσης, πρέπει να βρίσκεται πάνω από όλα σαν η αρχή και το στήριγμά της».
Από την αφιέρωση στο βιβλίο του Γαλιλαίου «Διάλογος γύρω από τα κύρια Συστήματα του κόσμου», Φλωρεντία, 1632.
Η παρατήρηση των επουράνιων σωμάτων, συνδέθηκε, σχεδόν αυτόματα, με την εμφάνιση του ανθρώπινου πολιτισμού πάνω στη Γη. Έκτοτε, η συνεχώς αυξανόμενη περιέργεια και συνάμα η ανάγκη κατανόησης του αχανούς αυτού κόσμου οδήγησε, ήδη από την αρχαιότητα, στη γέννηση της Αστρονομίας. Ως εκ τούτου, δικαίως ανάγεται από πολλούς στην αρχαιότερη των επιστημών.
Μεταξύ των ατέρμονων σωμάτων που έχουν ανακαλυφθεί έως και σήμερα στο σύμπαν, εντοπίζονται οι αστεροειδείς κι οι κομήτες. Οι διαφορές μεταξύ τους προσδιορίζονται από δύο σημεία. Την τροχιά που ακολουθούν και τη χημική τους σύνθεση.
ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ
Οι αστεροειδείς αποτελούνται από πυριτικά άλατα, σίδηρο, νικέλιο, άνθρακα, καθώς κι από κάποια άλλα υλικά. Κατά βάση πρόκειται για βραχώδη, μεταλλικά σώματα ακανόνιστου σχήματος. Πιστεύεται ότι, η ζώνη των αστεροειδών δημιουργήθηκε μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, γνωστή κι ως Big Bang, που οδήγησε στο σχηματισμό του ηλικιακού μας συστήματος κι ότι, ουσιαστικά, αποτελείται από τα κατάλοιπα που άφησε πίσω της η έκρηξη αυτή. Το εν λόγω γεγονός, χρονολογείται πριν από 5 δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτό κάνει τη μελέτη των αστεροειδών ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα, καθότι μας προσφέρει πληροφορίες για εκείνη την περίοδο.
Απεικόνιση ζώνης αστεροειδών
Επιπλέον, η μικρή μάζα τους δεν τους επιτρέπει να αναπτύξουν ελκτική ικανότητα, τόση ώστε να μπορούν να δημιουργήσουν ατμόσφαιρα και κατά συνέπεια να αποκτήσουν τα χαρακτηριστικά ενός πλανήτη.
Στην πλειοψηφία τους περιφέρονται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, μεταξύ των πλανητών Άρη και Δία. Όμως, κάποιοι από αυτούς, μπορεί να ξεφύγουν και να βρεθούν σε τροχιά γύρω από τη Γη, γεγονός που τους καθιστά δυνητικά επικίνδυνους.
Πολλοί αστρονόμοι υποστηρίζουν ότι οι πιο γνωστοί αστεροειδείς είναι οι δύο δορυφόροι του πλανήτη Άρη, ο Φόβος και ο Δείμος.
ΚΟΜΗΤΕΣ
Από την άλλη, οι κομήτες είναι μικρά ακανόνιστα ουράνια σώματα, που περιβάλλονται από διαστημική σκόνη. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα συνοθύλευμα πάγου το οποίο, πέραν από νερό, περιλαμβάνει μεθάνιο, διοξείδιο του άνθρακα και κάποιες άλλες ενώσεις, ενώ ο πυρήνας ενός κομήτη αποτελείται από πτητικό υλικό.
Οι περισσότεροι κομήτες εντοπίζονται σε μεγάλη απόσταση από τον Ήλιο, που αγγίζει περίπου το ένα έτος φωτός, δηλαδή 9,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Αυτό οδηγεί τις θερμοκρασίες τους να διαμορφώνονται κοντά στο απόλυτο μηδέν (-273 C). Όσο ένας κομήτης διατηρεί μεγάλη απόσταση από τον Ήλιο, το πτητικό υλικό του πυρήνα του συνήθως παραμένει ανέγγιχτο.
Σύμφωνα με τον Ολλανδό αστρονόμο Γιαν Χέντρικ Όορτ, η δημιουργία των κομητών πραγματοποιήθηκε μαζί με τη γέννηση του ηλιακού μας συστήματος και υπολογίζονται σε περίπου 100 δισεκατομμύρια.
Ο κομήτης των Νεάντερταλ
Η περιοχή ενός κομήτη είναι δυνατό να διαταραχθεί, στην περίπτωση που ένα άστρο περάσει σε κοντινή απόσταση από εκείνη. Με το πέρασμα του άστρου, είναι πιθανό, ένας κομήτης να εισέλθει στο εσωτερικό του ηλιακού συστήματος και να αρχίσει να έλκεται από τον Ήλιο. Όσο περισσότερο πλησιάζει, τόσο ο ηλιακός άνεμος παρασύρει τα παγωμένα υλικά, προκαλώντας το σχηματισμό της κεφαλής καθώς και της περίφημης «ουράς» των κομητών. Ταυτόχρονα, η ηλιακή ακτινοβολία σε συνδυασμό με τους ηλιακούς ανέμους θα οδηγήσουν τον κομήτη να αποκτήσει μια νεφελώδη μορφή. Οι κομήτες που αποκτούν τροχιά γύρω από τον Ήλιο ονομάζονται περιοδικοί.
Υπολογίζεται ότι περίπου 100 τόνοι διαπλανητικού υλικού διαπερνά καθημερινά την επιφάνεια της γης. Όμως, καθότι τα 2/3 του πλανήτη καλύπτονται από νερό κι επιπλέον δεν είναι όλες οι περιοχές πυκνοκατοικημένες, το φαινόμενο δε γίνεται εύκολα αντιληπτό.
Δέσποινα Ακριτίδου, Αρθρογράφος
