Υπάρχουν πάρα πολλά ελληνικά χωριά που οι αλλαγές των εποχών δεν τα αγγίζουν. Δεν υπάρχουν αυξομειώσεις στον πληθυσμό τους και σφύζουν από ζωή, χειμώνα – καλοκαίρι. Υπάρχουν και άλλα, όμως, που τον χειμώνα πέφτουν σε χειμερία νάρκη και ξανά ζωντανεύουν με τα πρώτα λουλούδια της άνοιξης και τα ξέγνοιαστα ηλιοβασιλέματα του καλοκαιριού. Είναι βέβαια και τα χωριά φαντάσματα, που με τα χρόνια εγκαταλείφθηκαν τελείως και στα οποία κάποτε, κάποιος έκλεισε την τελευταία πόρτα πίσω του, χωρίς να γνωρίζει πως, λίγα χρόνια αργότερα, το χωριό του θα έχει κυριευτεί από τη φύση και σχεδόν εξαφανιστεί.
Τα περισσότερα από αυτά τα χωριά έφτασαν στο σημείο να είναι ακατάλληλα να ζήσει κανείς, κυρίως λόγω γεωλογικών ή άλλων φυσικών φαινομένων. Σεισμοί, πλημμύρες, κατολισθήσεις και άλλα φαινόμενα, είχαν ως αποτέλεσμα να καταστραφούν πολλά ελληνικά χωριά και σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, να μοιάζουν μέχρι και στοιχειωμένα.
Ροπωτό ,Τρίκαλα
Το χωριό Ροπωτό, που βρίσκεται στην περιοχή των Τρικάλων, στη Θεσσαλία, είναι η χαρακτηριστική περίπτωση χωριού που δεν μπορούσε πλέον να είναι κατοικήσιμο. Οι κάτοικοι κινδύνευσαν και παρόλο που δεν ήθελαν να το εγκαταλείψουν, δεν υπήρχε άλλη επιλογή, δυστυχώς, γι’ αυτούς. Όλα ξεκίνησαν γύρω στο 2010, όταν οι κατολισθήσεις άρχισαν να προκαλούν απανωτές ζημιές στο, άλλοτε, ζωντανό χωριό των 800 μόνιμων κατοίκων. Σταδιακά, πολλοί από αυτούς άρχισαν να το εγκαταλείπουν, φοβούμενοι για την εξέλιξη. Και δεν είχαν άδικο, όπως αποδείχτηκε. Οι επαναλαμβανόμενες κατολισθήσεις έκαναν το χωριό να τρέμει και να καταρρέει. Κτίρια, σπίτια και αξιοθέατα, άρχισαν σιγά – σιγά να καταρρέουν. Σήμερα, μπορείς να δεις εκκλησίες και σπίτια να γέρνουν, έτοιμα να πέσουν, λες και είναι φτιαγμένα από χαρτί. Μέσα σε λίγους μήνες, το χωριό μετατράπηκε σε ένα χωριό φάντασμα, ακατοίκητο. Σήμερα, μερικές αυλές και έπιπλα διασκορπισμένα, θυμίζουν την ζωή που υπήρχε εκεί, κάποτε.
Γάβρος, Καστοριά
Ακόμη ένα ακατοίκητο χωριό της Ελλάδας, το οποίο ανήκει στα λεγόμενα Κορέστεια. Είναι τα πλινθόκτιστα χωριά της Καστοριάς, στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, που μοιάζουν πια με πραγματικά φαντάσματα. Πρόκειται για ένα τελείως απόκοσμο και εγκαταλελειμμένο τοπίο, το οποίο με κάθε τρόπο φωνάζει ότι κάποτε είχε ζωή. Η εγκατάλειψη του χωριού αυτού, έγινε ακριβώς μετά το τέλος του Εμφυλίου πολέμου, όπως συνέβη και με άλλα χωριά. Το όνομα του προέρχεται από το δέντρο «γάβρος» και όχι από το ψάρι, όπως πιστεύουν πολλοί. Παλιά, μάλιστα, λεγόταν Γαβρέσι ή Γκαμπρέσι. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι τα πλινθόκτιστα σπίτια τραβάνε το βλέμμα κάθε επισκέπτη και μια στάση, βοηθάει στο να νιώσει κανείς, για λίγο, πώς μπορεί να ήταν η ζωή εκεί, πριν από χρόνια.
Καλάμι, Κρήτη
Το Καλάμι, βρίσκεται στον νομό Ηρακλείου και θα το συναντήσει κανείς, κάνοντας μια διαδρομή περίπου 30 χιλιομέτρων από την Ιεράπετρα. Παρά το γεγονός ότι έχει εγκαταλειφθεί, μπορεί ένας επισκέπτης να καταλάβει, ακόμη και σήμερα, πόσο όμορφο ήταν. Χτισμένο στα 500 μέτρα υψόμετρο, στην άκρη ενός μικρού λεκανοπεδίου, τριγυριζόταν από περιβόλια, ποτάμια και λόφους. Πρόκειται για τις περιπτώσεις που το χωριό δεν εγκαταλείφθηκε από φυσικά φαινόμενα, αλλά γιατί οι κάτοικοι, σταδιακά, έψαχναν για έναν πιο σύγχρονο τρόπο ζωής και δουλειάς. Το ελληνικό αυτό χωριό, θεωρείται ότι χτίστηκε ανάμεσα στα τέλη της Ενετοκρατίας και τις αρχές της Τουρκοκρατίας. Σήμερα, είναι ένα χωριό φάντασμα και μάλιστα, οι εικόνες των έρημων σπιτιών, να έχουν καταληφθεί από διάφορα φυτά και δέντρα, προκαλούν δέος και ανατριχίλα.
Κάλλιο, Φωκίδα
Πρόκειται, ίσως, για το πιο διάσημο, έρημο χωριό στην Ελλάδα. Και αυτό, εξαιτίας του λόγου για τον οποίο εγκαταλείφθηκε, που δεν ήταν άλλος από την κατασκευή του φράγματος του Μόρνου. Το 1979, το φράγμα κατασκευάστηκε, οι κάτοικοι αποζημιώθηκαν και άφησαν τα σπίτια τους για να φτιάξουν τον οικισμό τους πιο ψηλά, εκεί όπου θα ήταν ασφαλείς από τα νερά της τεχνητής λίμνης. Μέσα σε δύο μόλις χρόνια, η πεδιάδα ανάμεσα στα Βαρδούσια όρη και τη Γκιώνα άρχισε να γεμίζει με νερό και τα πέτρινα σπίτια του Καλλίου, καθώς και άλλα αξιοθέατα, άρχισαν να κρύβονται κάτω από το νερό. Όχι για πάντα, όμως, όπως αποδείχτηκε αργότερα. Χαρακτηριστικό αυτού του χωριού είναι ότι τα σπίτια ακροβατούν ανάμεσα σε γη και νερό. Ανάλογα με τη στάθμη του νερού, εμφανίζονται και εξαφανίζονται, δημιουργώντας ένα παράξενο και εντυπωσιακό φαινόμενο.
Τα ελληνικά χωριά – φαντάσματα, αποδεικνύουν περίτρανα τη δύναμη της φύσης και πώς αυτή μπορεί να αλλάξει για πάντα την πορεία των πραγμάτων. Με το πέρασμα των χρόνων, όσο οι άνθρωποι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους και τη ζωή στα χωριά ή φεύγουν από τη ζωή, είναι πολύ πιθανόν να υπάρξουν και άλλα, πολλά χωριά, που θα εξαφανιστούν.
Ίλια Μπανταβάνη, Δημοσιογράφος.
