Μια μαγική δεκαετία για την Ελλάδα
Η δεκαετία του 1980, είναι η δεκαετία στην οποία θα μπορούσαμε να αναφερθούμε με σιγουριά, ως την τελευταία των χρόνων της αθωότητας. Όσοι είχαμε τη χαρά να τη ζήσουμε, ονομαζόμαστε και ως «η γενιά του Πίτερ Παν», καθώς ξεχάσαμε να μεγαλώσουμε πραγματικά, από την χώρα των θαυμάτων του εφηβικού μυαλού μας. Ήμασταν στην τελευταία δεκαετία που πρόλαβε παιχνίδια όπως το κρυφτό, το κυνηγητό, τους κλέφτες κι αστυνόμους, το λάστιχο κ.α. Τρώγαμε καραμελάκια ΡΕΖ, γαριδάκια Extra και Φοφίκο, κάναμε παιδικά πάρτι στα σπίτια μας τα Σάββατα, ακούγαμε τους ερασιτέχνες στο ραδιόφωνο, κάναμε αφιερώσεις και γράφαμε κασέτες με τα αγαπημένα μας τραγούδια και με τις παραβολές της φωνής του εκφωνητή εντός τους. Τρώγαμε κουκουρούκου και σοκοφρέτες… Κάναμε ψεύτικα τατουάζ από τις τσίχλες, βγαίναμε με τα ποδήλατα στον δρόμο και δεν κινδυνεύαμε τόσο. Χορέψαμε τα παπάκια, λαμπάντα και Ska sou sou…. Βλέπαμε Tom & Jerry, Looney toones, Bugs Bunny και Coyte με το Bippp Bippp… Παίζαμε μπουκάλα και θάρρος ή αλήθεια, διαβάζαμε Ποπάυ και Τιραμόλα… Συνωστιζόμασταν στα βίντεο κλαμπ, για να πάρουμε κασέτες με τον Ψάλτη και την Καίτη Φίνου.
Ήταν η χρυσή δεκαετία της «πλαστής» οικονομικής ανάπτυξης, της ηθικής ανάτασης, ήταν η δεκαετία που σου δημιουργούσε προσδοκία για ένα λαμπρότερο μέλλον, σε αντίθεση με τη σημερινή χρονική συνθήκη στην οποία ζούμε.
Την 1η Ιανουαρίου του 1981, η Ελλάδα εντάχθηκε επίσημα στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και έγινε, έτσι, το δέκατο μέλος της Κοινής Αγοράς. Ήμασταν πια κι εμείς ευρωπαίοι! Παρακολουθήσαμε το πολιτικό σύστημα της κοινωνίας και του πολιτισμικού γίγνεσθαι να εξελίσσεται και να εκσυγχρονίζεται αναπάντεχα, σε πείσμα του λαϊκισμού και της πόλωσης. Η κατάκτηση του ευρωμπάσκετ, αυτού του “θαύματος” του μπάσκετ, οδήγησε όλους τους Έλληνες να βγουν στους δρόμους και να πανηγυρίσουν μαζί, δείχνοντας μια κοινωνία που ήθελε να ξεφύγει από τη βαλκανική της μοίρα.
Η δεκαετία αυτή συνοψίζεται σε λαοθάλασσα πολιτικών συγκεντρώσεων, κομματικών καφενείων, ανεπανάληπτων ηγετικών φυσιογνωμιών, φεμινισμό, φιλελευθεροποίηση του οικογενειακού δικαίου, σκάνδαλα, ελεύθερη ραδιοφωνία, ιδιωτική τηλεόραση, αθλητικές επιτυχίες, λαμέ πουκάμισα, παντελόνια σωλήνες, βιντεοκασέτες και ντισκομπάλες! Είναι, πραγματικά, η εποχή της αλλαγής και της μετάβασης! Ενώ σήμερα μιλάμε για νεόφτωχους, τότε ξεκίνησε η δημιουργία της μεσαίας τάξης και ένας άνεμος αισιοδοξίας κυριαρχούσε σε όλους τους τομείς.
Η επιστροφή στη δεκαετία του ’80 είναι μια μόδα ή απλά η αναπόληση ενός κόσμου που δεν πρόκειται να υπάρξει ξανά;
Η μεγάλη διάφορα της εποχής μας από τη δεκαετία του ’80 είναι η έντονη ώθηση που δόθηκε και πλάστηκε μια κοινωνία ειρηνική, έστω και με ακραία πόλωση, αλλά με ελπίδες και φιλοδοξίες, όραμα, επιθυμίες και εξευρωπαϊσμό. Όλα αυτά έγιναν επειδή υπήρχαν χρήματα και κοινωνικό απόθεμα. Ήταν η εποχή της βιντεοκασέτας που έδειχνε ξεκάθαρα τη δίψα της ελληνικής κοινωνίας για την εικόνα. Φτάσαμε στο σημείο, όπου κάθε γειτονιά είχε το δικό της βιντεοκλάμπ και όλοι νοίκιαζαν κασέτες με το τσουβάλι. Τα παιδιά αποκτούσαν ξαφνικά δικαιώματα, η καταναλωτική βιομηχανία μεγεθυνόταν, η νεολαία ήταν σημαντική, υπήρχε ποικιλία παιχνιδιών, χαρά, διασκέδαση και ο καπιταλισμός εκσυγχρονίστηκε, στο επίπεδο των οικογενειακών συναισθημάτων, ύστερα από την αντιαυταρχική στροφή της δεκαετίας του ’60.
Πάμε, όμως, στο σήμερα, που όλα δείχνουν ότι δεν υπάρχει το παραμικρό δείγμα ευημερίας της δεκαετίας εκείνης. Μετά από τον δεκαετή σκόπελο της οικονομικής κρίσης και την παγκόσμια υγειονομική κρίση του Κορωναιού, που άλλαξε μια για πάντα την πραγματικότητά μας, η κοινωνία σήμερα είναι εξαντλημένη οικονομικά αλλά και συναισθηματικά. Ο κόσμος δεν κάνει μακροπρόθεσμα όνειρα για το μέλλον, δεν ελπίζει σε καλύτερες μέρες και τα παιδιά, μολονότι τα έχουν όλα, δεν είναι πια το ίδιο ευτυχισμένα με παλιότερα. Οι σχέσεις των ανθρώπων έχουν γίνει πιο επιφανειακές και το διαδίκτυο, που μας έφερε τόσο κοντά κατά την περίοδο της καραντίνας, στην πανδημία του Κορωναιού, μας απομόνωσε, τελικά, από τη δια ζώσης επικοινωνία, μέχρι και σήμερα.
Είναι γεγονός πως όσα συνέβησαν από το 1990 και μετά, τραυμάτισαν για πάντα τις γενιές που ακολούθησαν, μέχρι και τις μέρες μας, σε πολλούς τομείς. Διερωτώμαι, λοιπόν, γιατί να μην αναπολούμε μια δεκαετία που στα μάτια πολλών που την έζησαν και άλλων τόσων που δεν την έζησαν, φαντάζει ιδεατή! Θα παραθέσω, κλείνοντας, ένα γνωμικό, που άλλοι θα το αναγνώσουν με μια ματιά αισιόδοξη και άλλοι όχι, όπως άλλωστε γίνεται με όλα τα πράγματα, σύμφωνα με την κοσμοθεωρία και τις καταβολές του εκάστοτε αναγνώστη. “Ένα κράτος που δεν διαθέτει τα μέσα για αλλαγή, στερείται τα μέσα για επιβίωση” (Έντμουντ Μπερκ, Βρετανός πολιτικός και φιλόσοφος, 1729-1797).
Φωτεινή Παπάζογλου, Δημοσιογράφος
